Tüketiciyi Koruma
Haftas›
(15 - 21 Mart)
83
‹nsanlar›n yaflamlar›n› sürdürebilmek için pek çok fleye ihtiyac› vard›r. Yi-
yecek, içecek, giyecek gibi temel ihtiyaçlar› al›p kullanmaya ya da gezme, e€-
lenme, sinema ve tiyatroya gitme gibi sosyal ihtiyaçlar› karfl›lamaya tüketim,
bunlar› tüketenlere de tüketici diyoruz.
Yaflayan her insan bir tüketicidir. Tüketilecek ürünün kalitesi, temizli€i, da-
yan›kl›l›€›, güncelli€i, fiyat› gibi özellikler hepimizi yak›ndan ilgilendirir. ‹hti-
yac›m›z olan mal ve hizmetleri sat›n al›rken bunlar›n farkl› çeflitlerine rastlar›z.
Sat›fla ç›kar›lan ürünlerin hepsi ayn› kalitede de€ildir. Bu durumda sat›n alaca-
€›m›z ürün ya da hizmetlerin özelliklerini de€erlendirmemiz gerekir. Fiyat ve
kalitesi ne olursa olsun sat›lan ürünler insanlar› yan›ltacak nitelikte olmamal›-
d›r. Sat›c›lar›n da uymak zorunda oldu€u kurallar vard›r. Sat›lan mal ya da hiz-
metin ay›pl› olmamas›, temiz ve sa€l›kl› olmas›, tüketicinin seçim hakk›n›n ol-
mas›, fiyat› aç›s›ndan tüketiciyi yan›ltmamas› gereklidir. Bu tür durumlarla kar-
fl›laflan tüketiciyi korumak için baz› yasal düzenlemeler yap›lm›flt›r. Tüketicinin
korunmas›yla ilgili, anayasam›z›n 172. maddesinde “Devlet, tüketicileri koru-
yucu ve ayd›nlat›c› tedbirleri al›r; tüketicilerin kendilerini koruyucu giriflimleri-
ni teflvik eder” hükmü yer al›r.
Ayr›ca 1995 y›l›nda Tüketicinin Korunmas› Hakk›nda Kanun ç›kar›lm›fl, bu
kanunla sat›fla sunulan ürünlere çeflitli standartlar getirilmifltir. Sanayi ve Tica-
ret Bakanl›€›na ba€l› olarak Tüketici Konseyi Tüketici Sorunlar› Hakem Heyeti
oluflturulmufl, Tüketici Mahkemeleri çal›flmaya bafllam›flt›r. Birçok sivil toplum
örgütü de tüketici haklar› ve tüketicinin korunmas›na yönelik çal›flmalarda bu-
lunmaktad›r.
Hepimizin birer tüketici olarak haklar›m›z› bilmemiz gerekmektedir. Bir-
leflmifl Milletler Evrensel Tüketici Haklar› Bildirgesi’ne göre dokuz temel tüke-
tici hakk› vard›r.
Tüketici Haklar›
1. Temel ‹htiyaçlar›n Karfl›lanmas› Hakk›
2. Sa€l›k ve Güvenlik Hakk›
3. Bilgi Edinme Hakk›
4. E€itilme Hakk›
