222
EYÜP
İstanbul iline bağlı ilçe ve İstanbul Büyükşehir
Belediyesi’ni oluşturan merkez ilçelerden biri.
Doğuda Sarıyer ve Kâğıthane ilçeleriyle Haliç,
güneyde Fatih, Bayrampaşa ve Gaziosmanpaşa,
kuzeybatıda Çatalca ilçeleri ve kuzeyde Karade-
niz’le çevrilidir. Alibeyköy, Silâhtarağa, Güzel-
tepe ve Esentepe gibi, Haliç’in ucundaki semtleri
ve bitişik köyleri kapsar. Kıyıya yakın bölgeleri,
yoğun bir yerleşime sahne olmuştur. Çoğun-
luğunu göçmenlerin oluşturduğu halkın bir bö-
lümü, çevredeki fabrika ve atölyelerde çalışır.
Adı, İstanbul kuşatması sırasında ölen Eyyub El-
Ensari’den alınmıştır. AyüpCamii ve türbelerinin
çokluğu ile ünlenen ilçe, sadece İstanbul’un
değil, Türkiye’nin en çok ziyaret edilen dinî zi-
yaret merkezlerinden biridir. 1984’te yapılan dü-
zenlemelerle İstanbul Büyükşehir Belediyesi’ne
bağlı bir ilçe belediyesi hâline getirilmiştir.
Nüfusu: 323.038 (2008).
FATİH,
İstanbul iline bağlı ilçe ve İstanbul Büyükşehir
Belediyesi’ni oluşturan merkez ilçelerden biri.
Doğuda Haliç, güneyde Marmara Denizi, batı-
sında Zeytinburnu ve Bayrampaşa, kuzeyde
Eyüp ilçeleriyle çevrilidir. 2008 yılında çıkarılan
bir yasayla, Eminönü Belediyesi’nin tüzel kişiliği
kaldırılarak mahalleriyle birlikte Fatih Beledi-
yesi’ne katılmış ve ilçe yüz ölçümü ve nüfusu
hayli artmıştır. İstanbul’un en önemli ticaret
merkezlerinden biridir. Tarihî eser bakımından
zengin olan ilçenin eskiden Eminönü ilçesine
bağlı olan başlıca semtleri Süleymaniye, Beya-
zıt, Şehzadebaşı, Sultanahmet, Nuruosmaniye,
Mahmutpaşa, Alemdar, Cağaloğlu, Gedikpaşa,
Aksaray, Babıâli, Kadırga, Lâleli, Mercan, Sir-
keci, Sultanhamam, Tahtakale ve Kapalıçarşı’dır.
Turizm açısından önem taşıyan Kapalıçarşı,
Mısır Çarşısı, Türkiye’yi Avrupa’ya bağlayan
demir yolu ağının başlangıç noktası olan Sirkeci
Garı ve Topkapı Sarayı’nın yanındaki Gülhane
Parkı, ilçe sınırları içerisindedir. İlçedeki başlıca
Bizans ve Osmanlı yapıları; Ayasofya, Aya İrini,
Topkapı Sarayı, Kapalıçarşı, Beyazıt Camii, Ye-
rebatan Sarayı, Laleli Camii, Nuruosmaniye
Camii, Sultanahmet Camii, Süleymaniye Camii,
Şehzade Camii, Yeni Cami, Binbirdirek Sarnıcı,
Çemberlitaş, Beyazıt Kulesi ve Dikilitaş’tır. Es-
kidenOsmanlı Devleti’nin yönetimbirimleri bu-
rada bulunuyordu. Yeni Cami önüne “Gümrük
Emini Önü” denildiğinden bu ad, zamanla de-
ğişerek Eminönü şeklini aldı. İlçe sınırları içinde
İstanbul Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Cerrahpaşa
ve Çapa Tıp Fakülteleri, Vakıf Gureba, Samatya
Hastanesi, Haseki Hastanesi gibi çok sayıda
sağlık ve eğitim kurumları bulunur. Aksaray,
Kocamustafapaşa, Şehremini, Çarşamba, Fener
ve Balat gibi semtleri ise eski Fatih ilçesinden
katılmıştır. Adını, Fatih SultanMehmet’in türbesi
ve camiinden alır. 1928’de Eminönü’nden ayrı-
larak ilçemerkezi hâline gelmiş, 1984’te yapılan
düzenlemeyle İstanbul Büyükşehir Belediyesi’ne
bağlı bir ilçe belediyesi durumuna getirilmiş,
2008’de yapılan düzenlemeyle Eminönü ilçesi
kaldırılarak sınırları içine katılmıştır.
Nüfusu: 443.955 (2008).
GAZİOSMANPAŞA
(Eski adı: Taşlıtarla), İstanbul iline bağlı ilçe ve
İstanbul Büyükşehir Belediyesi’ni oluşturan
merkez ilçelerden biri. Eskiden Eyüp ilçesi sı-
nırları içinde yer alan bir kısım topraklar üzerinde
kurulmuştur. Güneyde Eyüp, güneybatıda Bay-
rampaşa, doğuda Kâğıthane ve Şişli, batıda Ba-
kırköy ilçeleriyle çevrilidir. İstanbul ilinin en yeni
yerleşim alanlarından biridir. Yerleşmenin çe-
kirdeğini, 1952’de Bulgaristan ve Yugoslav-
ya’dan göç edenler oluşturur. İlçe merkezine
bağlı köylerde tarım ve hayvancılık yapılır. Ce-
beci köyünde siyah yapı taşı ocakları, Arnavut-
köy ve Boğazköy’de kaolen yatakları vardır.
Başlıca semtleri Karadeniz, Fevzi Çakmak, Şem-
sipaşa, Yenimahalle, Gazi Mahallesi, Hürriyet,
Yıldıztabya ve Karlıtepe’dir. 1963’te ilçemerkezi
olmuş, 1984’teki düzenlemelerle İstanbul Bü-
yükşehir Belediyesi’ne bağlı bir ilçe belediyesi
durumuna getirilmiştir.
Nüfusu: 460.675 (2008).
GÜNGÖREN
İstanbul iline bağlı ilçe ve İstanbul Büyükşehir
Belediyesi’ni oluşturan merkez ilçelerden biri.
Doğuda Bayrampaşa ve Esenler, güneyde Ba-
kırköy, batıda Bahçelievler, kuzeyde Bağcılar il-
çeleriyle çevrilidir. Eskiden Bakırköy ilçesine
bağlıyken 1992’de ilçe hâline getirildi.
Nüfusu: 314.271 (2008).
KADIKÖY
İstanbul iline bağlı ilçe ve İstanbul Büyükşehir
Belediyesi’ni oluşturan merkez ilçelerden biri.
Kuzeyde Üsküdar, güneydoğuda Kartal ilçeleri,
güneydeMarmara Denizi ile çevrilidir. Haydar-
paşa’dan Anadolu yönüne giden demir yolu, il-
çeden geçer. Karaköy ve Sirkeci’den İstanbul
yakasına düzenli vapur seferleri ile bağlanan
ilçe, İstanbul’un başlıca yerleşim merkezlerin-
den biridir. Bahariye, Mühürdar,Moda, Altıyol,
Yoğurtçu, Kuşdili gibi semtler asıl Kadıköy’ü
oluşturur. Kadıköy Fikirtepe’de kurulan ve çok
sayıda kulübeden oluşan ilk yerleşme, Geç Kal-
kolitik Çağa aittir. MÖ 680’de Yunanistan’dan
gelen Megaralılar, bugünkü Kadıköy’de Kalke-
don adıyla anılan yerleşmeyi kurdular. Önceden
bir tarım alanı olan Kalkedon, Bizans döne-
minde gelişmeye başladı. 451’de bir piskopos-
luk merkezi olduktan sonra Kalkedon Konsili
toplandı. İstanbul’un alınışından sonra Kalke-
don, Fatih Sultan Mehmet tarafından İstanbul
Kadısı Hızır Bey’e verildiği için, Kadıköy adını
aldığı sanılmaktadır. İlk Türk mahalleleri bugün
Osmanağa Camii’nin bulunduğu çevrede ku-
ruldu. Önceleri İstanbul Belediyesi’ne bağlı bir
şubeyken 1984’te yapılan düzenlemeyle İstan-
bul Büyükşehir Belediyesi’ne bağlı bir ilçe ko-
numuna getirildi.
Nüfusu: 533.452 (2008).
KÂĞITHANE
İstanbul iline bağlı ilçe ve İstanbul Büyükşehir
Belediyesi’ni oluşturan merkez ilçelerden biri.
Haliç’in kuzeyinde, Kâğıthane Vadisi yamaçla-
rında kuruludur. İlçenin batısında Gaziosman-
paşa, doğusunda Beyoğlu ve Şişli, güneyinde
Eyüp, kuzeyinde Sarıyer ilçeleri yer alır. İstan-
bul’un en eski yerleşmelerinden biridir. 15. yüz-
yıldan itibaren doğal güzellikleri nedeniyle
İSTANBUL’UN İLÇELERİ
İstanbul Anadolu Kavağı'ndaki Yoros Kalesi
