405
GEVAŞ
Van iline bağlı ilçe ve bu ilçenin merkezi
olan kent. Van Gölü’nün güneydoğu kıyıla-
rına yakın bir yerde kurulmuştur. İl merke-
zine 40 km uzaklıktadır. İlçe topraklarının
büyük bir kesimi dağlıktır. Kuzey bölgesinde
Bitlis Dağlarının bir bölümü yer alır. Dağlar,
kışın ulaşıma imkân vermez. İlçenin en
önemli akarsuyu, Van Gölü’ne dökülen
Hoşap Suyu’dur. Ekonomisi tahıl tarımı ve
meyveciliğe dayalıdır. Eski bir Urartu yer-
leşmesi olan ilçe toprakları, çeşitli uygarlık-
ları barındırdıktan sonra 1548’de Osmanlı
topraklarına katıldı. Urartulardan kalma
Hişet Kalesi kalıntıları, Akdamar Adası’nda
Ermeni mimarisinin önemli örneklerinden
Akdamar Kilisesi, İzdişar Camii ve Halime
Hatun Kümbeti (1358), kentteki önemli ta-
rihî yapılarıdır.
Nüfusu: 29.951 (2008)
GÜRPINAR
(Eski adı: Mamuret-ül Hamid), Van iline
bağlı ilçe ve bu ilçenin merkezi olan kent.
Van’ın 21 km güneyindedir. İlçe toprakları,
çok yüksek ve dağlık bir alanda kurulmuş-
tur. Denizden yüksekliği 1740 metredir.
Hoşap Suyu boyunda, Hoşap ve Hovasor
(Gürpınar) ovaları yer alır. Yarısı ilçe top-
raklarında kalan Keşiş Gölü, Erek Dağı’ndan
kaynaklanan küçük bir akarsu vadisinin su-
lama için kapatılmasıyla meydana gelmiş
yapay bir göldür. İklimi çok serttir. Kışları
genellikle kapanan bir yolla Hakkâri’ye bağ-
lanır. Ekonomisi tahıl tarımı ile büyük ve kü-
çükbaş hayvan yetiştiriciliğine dayanır.
1935’te ilçe durumuna getirilmiştir.
Nüfusu: 44.096 (2008)
MURADİYE
(Eski adı: Bargiri), Van iline bağlı ilçe ve bu
ilçenin merkezi olan kent. İlçe toprakları
Çaldıran Ovası’nı çevreleyen yüksek dağ-
larla kaplıdır (Tendürek Dağı, 3.542 metre).
Dağlardan kaynaklanan suları Bendimahi
Çayı toplar. Bu çayın göle döküldüğü böl-
gede Muradiye Ovası yer alır. Kent, Van Gö-
lü’ne 16, il merkezi Van’a 89 km uzaklıktadır.
İlçede geçim, hayvancılık ve hayvan ürün-
lerine dayanır. Denizden yüksekliği 1.735
metredir. İlçe belediyesi 1935’te kurulmuş-
tur. MÖ 3. bin yıllarında Huriler tarafından
kuruldu. MÖ 900’lerde Urartuların egemen-
liğindeki yöre MÖ 600’den sonra Med ve
Pers egemenliğine girdi. MS 640’ta Arapla-
rın eline geçti; 1550’li yıllarda Osmanlı top-
raklarına katıldı.
Nüfusu: 51.894 (2008)
ÖZALP
(Eski adı Mahmudi), Van iline bağlı ilçe ve
bu ilçenin merkezi olan kent. İlçe toprakları
kuzeyde Muradiye, güneyde Başkale ve
Gürpınar, batıda merkez ilçe, doğuda İran
toprakları ile çevrilidir. İlçe toprakları ge-
nelde dağlıktır. Dağları Karasu’nun kolları
olan Memedik Suyu ve Yeniçay Deresi’nin
açtığı vadilerle parçalanmıştır. Bu vadi-
lerde küçüklü büyüklü düzlükler meydana
gelmiştir. Dağ eteklerinde hayvancılık bakı-
mından önemli çayırlarla kaplı sulak yay-
lalar vardır. Halk tarım ve hayvancılıkla
geçinir. Sasaniler tarafından kuruldu.
1555’te Osmanlılara geçti. 1869’da kaza
durumuna getirildi.
Nüfusu: 74.088 (2008)
SARAY
(Eski adı: Mahmudi, Kasımpaşa), Van
iline bağlı ilçe ve bu ilçenin merkezi olan
kent. İlçe merkezi, İl merkezi Van’ın 77
km kuzeybatısındadır. İlçe toprakları ge-
nelde dağlıktır. Memedik Vadisi’ndeki
Saray Ovası, 45 km
2
lik alanıyla ilçenin
tek düzlüğüdür. Denizden 2.100 metre
yüksekliktedir. Ekonomisi hayvancılık ve
tarıma dayalıdır. Yaylacılık sistemiyle çok
sayıda koyun beslenir. Saray Ovası’nda
tarım yapılır. Yetiştirilen başlıca ürün, ta-
hıldır. Ayrıca az miktarda patates yetişti-
rilir. Özalp’a bağlı bucakken 1990’da ilçe
oldu.
Nüfusu: 24.008 (2008)
VAN’IN İLÇELERİ
Hoşap Kalesi
