268
KİLİS, Akdeniz Bölgesi ve Güneydoğu Ana-
dolu Bölgesi sınırında yer alan il. Batıda, ku-
zeyde ve doğuda Gaziantep ili, güneyde
Suriye’yle çevrilidir. Yüzey Biçimleri: Gazi-
antep ilinin güney kesiminde yer alan il top-
rakları, Tilbaşar Ovası’nın doğu kesiminde
Suriye topraklarına doğru alçalan dalgalı
düzlüklerden oluşur. En önemli yükseltisi
Acar Dağı’nın Gülbahar Tepesi’dir (1.021
metre). Balık Suyu, Afrin Çayı ve Sabun Suyu
ilin başlıca akarsularıdır. İklim, Bitki Örtüsü
ve Yaban Hayatı: Gaziantep platosunun gü-
neybatısında yer alan Kilis’te yaklaşık 7600
hektarlık saha ormanlarla kaplıdır. Zeytin ve
bağcılık, yörede yetişen başlıca ürünlerdir.
Ayrıca bitki örtüsünde kızılçam, kermez me-
şesi, palamut meşesi, pınar meşesi, tespih
ağacı, ardıç, sakız ağacı, melengiç, Antep
fıstığı ve sumak yer alır. Kilis, av hayvanları
bakımından zengin bir potansiyele sahiptir.
İklim genel karakterleri itibariyle Akdeniz
iklimi içinde yer alır. Yazın sıcak ve kurak,
kışın soğuk ve yağışlı geçer. Ekonomi: Ki-
lis’in ekonomisi tarım, ticaret ve küçük sa-
nayiye dayanır. Bağ ve bahçelerin önemli
yer tuttuğu ilin başlıca ürünleri meyve ve
sebzedir. Sofralık ve şaraplık üzümden
başka zeytin, incir, nar ve az miktarda zer-
dali ve Antep fıstığı yetiştirilir. Diğer önemli
tarımsal ürünler, buğday, arpa, mercimek,
nohut, soğan, sarımsak ile az miktarda
pamuk ve mısırdır. Yörede hayvancılık önem-
lidir. Süt verimi yüksek olan Kilis keçisi ve
koyun beslenir. Bitkisel yağ ve şarap üreten,
dokumacılıkla uğraşan iş yerleri vardır. İlçe
topraklarında fosfat ve manganez yatakları
bulunur. Turistik Yerler: Kuzvin (Kuzeyne) ve
Ravanda Kalesi, Kilis şehrinde Kilis Ulucamii
(1334), Akcurun Camii (1515), Canbolat Bey
Camii (1553), Şeyh Camii (1569), Şeyhler
Camii (1655), Kadı Camii (17. yüzyıl), Şeyh
Abdullah Efendi Tekkesi (1858), Hoca Ha-
mamı (1545), Eski Hamam (1562), Paşa Ha-
mamı (1567), İpşir Paşa Çeşmesi (1654),
Fellah Çeşmesi (1623), Küçük Çarşı Çeş-
mesi.
KİLİS (79)
Akdeniz Bölgesi’nin doğu kesiminde, Suriye
sınırı yakınında, aynı adlı ilin merkezi. Nüfusu
93.719 (2008). Tarih: Orta Tunç Çağından
beri önemli bir yerleşim merkezidir. Kalde,
Asur, Hurri-Mitanni devletleri arasında el de-
ğiştirdikten sonra, uzun süre Hitit İmparator-
luğu’nun egemenliğinde kaldı. II.Keyhüsrev
döneminde Perslerin eline geçti; MÖ 4. yüz-
yılda Selefkiler tarafından alındı. Daha sonra
Roma ve Bizans sınırları içinde kaldı. Asur
kaynaklarında Ki-li-zi olarak geçen Kilis,
Roma döneminde Ciliza Sive Urmagiganti
adıyla anılıyordu. 7. yüzyılda Arap egemen-
liğine girdi ve Bizans’a karşı bir sınır kara-
kolu hâline getirildi. 11. yüzyılda Urfa
Kontluğu’na katılan şehir, ardından Büyük
Selçuklular ve Anadolu Selçuklularının
Kilis'ten bir görünüm
Kilis
Yüz ölçümü
:1.239 km
2
Nüfusu
:120.991 (2008)
İlçe sayısı
:4
İl trafik kodu
:79
KİLİS
