29
gerici ayaklanmay› bast›rmak için ‹s-
tanbul'a yürüyen Hareket Ordu-
su'nun kurmay heyetinde yer ald›. Bi-
rinci Balkan Savafl›'n›n bafllamas›n-
dan sonra ‹stanbul'a döndü. Gelibolu
Yar›madas›'n› savunmakla görevli
birliklere kat›ld›. 1913'te Sofya askerî
atafleli¤ine atand› ve buradayken yar-
bayl›¤a yükseldi. Yak›n arkadafl› Fethi
Bey (Okyar) de o y›llarda Sofya elçisiy-
di. Mustafa Kemal Sofya'dayken Bi-
rinci Dünya Savafl› ç›kt›. Osmanl›
Devleti savafla girince Müttefikler ‹s-
tanbul'u ele geçirmek üzere Çanakka-
le Bo¤az›'na sald›rd›lar. Bunun üzeri-
ne Mustafa Kemal orduda görev al-
mak istedi. Önce Tekirda¤'daki 19.
Tümen komutanl›¤›na atand›. Nisan
1915'te Seddülbahir ve Ar›burnu'na
ç›karma yapan düflman birliklerini
durdurdu. Haziran 1915'te albayl›¤a
yükseltildi. K›sa bir süre sonra Ana-
fartalar Grubu komutanl›¤›n› üstlen-
di. A¤ustos 1915'te Anafartalar Cep-
hesi'nde sald›r›ya geçen ‹ngiliz kuv-
vetlerini komutas›ndaki birliklerle ge-
ri püskürttü. “Anafartalar Kahrama-
n›” olarak ünlenen Mustafa Kemal'e
1916'da paflal›k rütbesi (mirliva) veril-
di. Ocak 1916'da Diyarbak›r'a gönde-
rilen 16. Kolordu komutan› oldu. Y›l-
d›r›m Ordular› Grubu'na ba¤l› 7. Ordu
komutan›yken 1917'nin sonuna do¤-
ru Veliaht Vahideddin'in refakatinde
resmî bir ziyaret için Almanya'ya git-
ti. Dönüflünde yeniden 7. Ordu komu-
tanl›¤›na atand›. ‹ngilizlerin fliddetli
sald›r›lar› karfl›s›nda emrindeki bir-
likleriyle fiam'›n güneyine kadar çe-
kildi. 4. Ordunun da emrine verilme-
sinden sonra Suriye'deki bütün kuv-
vetlerin komutan› oldu. Mondros Mü-
tarekesi'nin imzalanmas›ndan sonra
Y›ld›r›m Ordular› Grubu komutanl›¤›-
na atand› (31 Ekim 1918) Y›ld›r›m Or-
dular› Grubu'nun la¤vedilmesi (7 Ka-
s›m 1918) üzerine ‹stanbul'a döndü.
Osmanl› hükûmeti ve ‹stanbul'daki
iflgal kuvvetleri komutanl›¤›, mütare-
ke hükümlerinin uygulanmas›n› de-
netlemek üzere Do¤u Anadolu'ya yet-
kili bir kifli göndermek isteyince Mus-
tafa Kemal Pafla bu göreve talip oldu
ve Erzurum'daki 9. Ordu müfettiflli¤i-
ne atand›. Görev yerine gitmek üzere
“Band›rma” adl› vapurla ‹stanbul'dan
ayr›ld›. Yunanl›lar›n ‹zmir'i iflgalin-
den dört gün sonra 19 May›s 1919'da
