1645
n
Venedik Cumhuriyeti’ne karşı Girit Savaşı başladı
(19 Nisan).
n
Kaptan-ı Derya Silâhtar Yusuf Paşa’nın serdarlığında
Osmanlı donanması, Girit’e 71 bin asker çıkardı
(24 Haziran).
Doğu Akdeniz’i bir Türk denizi yapmış olan Osmanlı
İmparatorluğu için Akdeniz’de bir kilit noktası olan
Girit adasının alınması zorunluydu. Bu tarihte Rusya,
Stenka Razin’in çıkardığı Don Kazakları isyanıyla
meşguldü. İran’da Şah Abbas ölmüş; bu nedenle içte
zayıflama başgöstermişti. Avusturya, Otuz Yıl Savaş-
ları’ndan yorgun ve perişan bir hâldeydi. Osmanlının
Akdeniz’de girişeceği bir savaşta, bütün sınırları bo-
yunca kendisini taciz edecek bir müdahale olamaya-
caktı. Bu savaşta tek müdahale, Fransa’dan gelebilir-
di. Bu devlet de Doğu ticareti nedeniyle kendi çıkarı
için Türkiye ile hoş geçinmek mecburiyetindeydi. Za-
manında açılmış olan savaş kötü idare edildi. Vene-
diklilerle denizde ve Girit adasında çok kanlı savaş-
lar oldu ve savaş 25 yıl sürdü. IV. Mehmet zamanın-
da ve Sadrazam Köprülüzade Fazıl Ahmet Paşa dö-
neminde parlak bir Türk zaferiyle sonuçlandırıldı.
n
Aya Todori adasındaki Liman kalesi alındı
(25 Haziran).
n
Büyük İstanbul yangını (26-27 Haziran gecesi):
İstanbul Beyazıt’ta başlayan yangında Kadırga, Kum-
kapı,Yenikapı ve Langa’daki tüm binalar ve Türk mi-
marisinin büyük yapıtları yok oldu.
n
Girit adasındaki Hanya Kalesi teslim alındı
(19 Ağustos).
Osmanlı donanması ile Venedikliler arasında Girit’te
Hanya Kelesi’nde yapılan savaşta ilk iki taarruzda
Osmanlı ordusu çok büyük kayıp verdiği hâlde bir so-
nuç alınamadı. 54 günlük bir kuşatmadan sonra
Hanya Kalesi komutanı Navagiero, dayanamayacağı-
nı anlayınca kaleyi Osmanlılara teslim etti. Venedikli-
ler, serbest bırakılmaları koşuluyla beş gemiye binerek
kaleden ayrıldılar. Bu çarpışmada 395 top ele geçiril-
di. Kale onarılarak muhafızlığına Küçük Ahmet Paşa
getirildi.
1646
n
Hanya Fatihi Kaptan-ı Derya Silâhtar Yusuf Paşa
idam edildi (22 Ocak).
n
İkinci vezir unvanıyla Girit muhafızlığına getirilen
eski Budin Beylerbeyi Gazi Deli Hüseyin Paşa,
Hanya’ya geldi (2 Şubat).
n
Kisamo Kalesi fethedildi (9 Mart).
SULTAN ‹BRAH‹M DÖNEM‹ OLAYLARI
te geçip Suda liman›n› iflgal edeceklerinin haber al›nmas›
üzerine Hüseyin Pafla, durumu ‹stanbul’a bildirdikten
baflka gerekli önlemleri de almaktan geri kalmad›. Çünkü
Suda liman› Venediklilerin eline geçecek olursa, Hanya li-
man ve kalesinin elden ç›kma tehlikesiyle karfl› karfl›ya
gelinebilirdi. Bu nedenle Suda’n›n Venediklilerin eline geç-
memesi için mücadeleler aral›ks›z olarak sürdürülüyordu.
Bu amaçla Hüseyin Pafla, Suda’n›n Hanya yönündeki Es-
terni Kalesi’ni fethetmifl, böylece adadaki Osmanl› ege-
menlik alanlar›n› geniflletmiflti. Öte yandan Venedikliler,
Girit’teki faaliyetlerinden baflka Bozcaada ve Saros (Mu-
ar›z) körfezine sald›rarak Çanakkale Bo¤az›’ndan geçip
Girit adas›na gidecek olan Osmanl› donanmas›na en-
gel olmak istiyorlard›. Bütün bu nedenlerle eski ve-
ziriazam Sultanzade Mehmet Pafla’n›n baflkomu-
tanl›¤›nda ve Kaptan-› Derya Musa Pa-
fla’n›n kumandas›ndaki Osmanl› donan-
mas› Girit’e askerî birlikler ve mühim-
mat getirmiflti; bu donanma ayr›ca
önemli konumda bulunan Suda Kale-
si’ni kuflatt›; fakat buran›n fet-
hi kolay olmad›¤› için
sürekli abluka alt›nda
tutulmaktayd›.
279
Girit Hanya’dan bir görünüfl
(Gravür: Russo - Turkish War)
Sultan ‹brahim
