1648
n
İstanbul hükûmetinin gayrımeşru emirlerine karşı
isyan edip Üsküdar’a doğru ilerleyen Sivas Valisi
Varvar Ali Paşa, Çerkeş’te idam edildi (20 Mayıs).
n
Venedik donanmasının Çanakkale Boğazı’nı ablu-
ka altına alması sonucu İstanbul-Girit yolu
kapandı (24 Mayıs).
n
İstanbul büyük bir depremle sallandı (29 Mayıs).
n
Aylar süren Girit’in merkezi Kandiya Kalesi
kuşatmasında bir sonuç alınamadı; bu savaşta
Deli Hüseyin Paşa yaralandı.
Kandiya Savaşı:
Venedik donanmasının denizden
koruduğu Girit adasındaki Kandiya Kalesi’ni kuşatan
Deli Hüseyin Paşa komutasındaki Osmanlı ordusu, bir
tepeye konulan 8 top ile Kandiya Kalesi’ni ateşe ver-
di. Erzakın bitmesi ve İstanbul’dan beklenen yardımın
gelmemesi sonucu Osmanlı ordusu aç kaldı. Bir gece,
kaleden çıkan 3700 Venedik askeri, yaptığı taarruz
ile 1200 ölü verip geri çekildi. Bu çarpışmada Deli
Hüseyin Paşa, çenesine isabet eden iki kurşunla ya-
ralandı.
n
Azledilen Veziriazam Hezarpare Ahmet Paşa
idam edildi. At Meydanı’nda teşhir edilen paşanın
şişman cesedi parçalanıp “romatizma ilâcı” diye
dağıtıldı. Bu yüzden Ahmet Paşa,
“Hezarpare” (Binparça) unvanıyla anıldı
(7-8 Ağustos).
n
Sultan İbrahim, aklî dengesinin bozukluğu
nedeniyle tahttan indirildi (8 Ağustos).
SULTAN ‹BRAH‹M DÖNEM‹ OLAYLARI
‹Ç DURUMUN BOZULMASI
Saray›n ve saraydakilerin israfa varan masraflar› ve
veziriazam›n bafl ve makam›n› koruma amac›yla bütün
bunlara ses ç›karmamas› sonucunda hazine, büyük aç›k
vermeye bafllam›flt›, hattâ Kap›kulu ocaklar›n›n maafllar›
bile güçlükle verilebilmekteydi. Bilginler s›n›f› (ulema) da-
hil bütün atamalar, ancak rüflvet karfl›l›¤›nda yap›l›yor,
görev alanlar, verdikleri paralar› elde edemeden yeniden
azlediliyorlard›; böylece devletin malî düzeni de içinden
ç›k›lmaz bir iflâs›n efli¤ine getirilmifl oluyordu.
HEZARPARE AHMET PAfiA’NIN SADARET‹
Girit’e yap›lan sefer dolay›s›yla Venedikliler, savafl du-
rumuna gelinmesi sonucunda Bosna s›n›rlar›ndaki Os-
manl›lara ait baz› kaleleri iflgal etmifllerdi. Ayr›ca Çanak-
kale Bo¤az›’n›n onlar taraf›ndan kapat›lmas› nedeniyle
donanma Akdeniz’e aç›lam›yor, ancak çok zor flartlar al-
t›nda Girit’e baz› askerî yard›mlar gönderebiliyordu, ayr›-
ca ‹stanbul’un yiyecek sorunu da baflgöstermiflti. Padifla-
h›n bütün arzu ve isteklerini, özellikle bir voyvoda k›z›n›n
etkisiyle kendisinde uyanan samur kürk merak›n› karfl›la-
maya çal›flan Veziriazam Hezarpare Ahmet Pafla, Vene-
diklilerin sözkonusu iflgallerini önemsemedi¤i gibi, Girit
sorunu ile de pek ilgilenmiyordu; bu konularda padiflaha
uyar›da bulunan kimseleri birer bahaneyle ‹stanbul’dan
uzaklaflt›r›yordu. Bu arada serdar Deli Hüseyin Pafla’n›n
beraberinde Girit’te çok zor flartlar alt›nda mücadele et-
mekte olan beylerbeyi ve sancakbeylerine ait eyalet ve
sancaklar, ‹stanbul’da çok miktarda rüflvet verenlere tah-
sis edildi¤i gibi, Girit’te gösterdi¤i üstün baflar›lar dolay›-
s›yla serdar taraf›ndan verilen zeamet ve timarlar da yine
‹stanbul’da istenilen kimselere tahsis edilmifltir. Bütün
bunlardan baflka, baflta Topkap› Saray› olmak üzere ‹s-
tanbul’un hemen bütün köflkleri samur kürk ve de¤erli
ipek kumafllarla süsleniyordu; hattâ bazen, bu süslemele-
ri be¤enmeyen sultan, bunlar› yapt›rmakla görevlendiri-
len Defterdar Pafla’n›n görevine son verip hapse at›yordu.
O¤lunun bütün bu ç›lg›nca hareket ve davran›fllar›n-
dan huzursuzlanan deneyimli Valide Kösem Sultan, padi-
flaha zaman zaman uyar›larda bulunmuflsa da kendisiyle
alay edilmesi sonucunda saraydan ayr›l›p Topkap› taraf-
lar›ndaki bir bahçeye çekilmiflti. Bununla beraber Valide
Kösem Sultan, aleyhinde padiflaha birtak›m sözler söy-
lenmesi üzerine, Bak›rköy’deki ‹skender Çelebi Bahçe-
si’ne gönderildi.
O
N
S
EK‹Z‹NC‹
O
SMANLI
P
AD‹fiAHI
S
ULTAN
‹
BRAH‹M
PAD‹fiAHLAR ALBÜMÜ
282
Sultan ‹brahim
