1538
n
Mısır Valisi Hadım Süleyman Paşa,
Süveyş limanından hareketle Hint seferine çıktı
(13 Haziran).
n
Sekizinci Sefer-i Hümâyun : Kanunî,
Boğdan seferi için İstanbul’dan hareket etti
(8 Temmuz).
n
Barbaros Hayrettin Paşa, Girit akını
sırasında Kerpe ve Kaşot adalarını e-
le geçirdi (13 Temmuz).
n
Hindistan seferine çıkan Hadım
Süleyman Paşa, Aden’e ulaşıp Aden
emirliğini zaptetti (27 Temmuz).
n
Osmanlı donanması Hindistan’a
ulaştı (4 Eylül).
Avrupa devletleri, Osmanlı Devle-
ti’nin kara yolunu tıkamasından do-
layı yıllardır Uzak Doğu’ya yeni
yollar bulma çabası içindeydi. Hin-
distan’da egemenlik kurmak ni-
yetinde olan Portekizli denizciler
karşısında, Batı Hindistan’daki
Müslüman Gucarat Devleti
hükümdarı, Osmanlılardan
yardım istedi. Osmanlı pa-
dişahı Kanunî Sultan Süley-
man, Mısır valisine ferman göndererek donanma ile
Hindistan’a gidilmesini emretti. Hadım Süleyman Paşa
kumandasındaki Mısır donanması Gucarat’a ulaştığın-
da, yardım isteyen hükümdarın öldüğü, yenisinin ise Por-
tekizlilerle anlaştığı görüldü. Çaresiz, geri dönüldü.
n
Kırım Hanı Sahip Giray, Osmanlı ordusuna
katıldı (9 Eylül).
n
Boğdan’ın başkenti Suçava şehri fethedildi
(15 Eylül).
n
Barbaros Hayrettin Paşa, Preveze Zaferi’ni
kazandı (28 Eylül):
1539
n
Hindistan seferinden dönen Hadım
Süleyman Paşa,Yemen’de bir Türk
vilâyeti kurduktan sonra Cidde limanına
döndü (13 Mart).
n
Ayas Paşa’nın ölümü üzerine
veziriazamlığa ikinci vezir Lütfi Paşa
getirildi (13 Temmuz).
I. SÜLEYMAN DÖNEM‹ OLAYLARI
görünmek iste¤iyle harekete geçti. Bu durum, fiah Tah-
masb’› uyarmaya yetti¤inden fiah Tahmasb çekildi. ‹ran
içlerine girildi¤i hâlde yine ortal›kta görünmedi. Do¤uda
tehlike ortadan kalkm›flt›. Kanunî, dört ay süren uzun
ama rahat bir yürüyüflten sonra ‹stanbul’a döndü.
KAP‹TÜLÂSYONLAR
Frans›zlarla, kapitülasyon” ad› verilen 16 maddeden
oluflan imtiyaz belgesi imzaland›. Bununla Frans›zlara
sa¤lanan haklar›, flu 8 maddede özetleyebiliriz:
1- Osmanl› Devleti’ndeki Frans›zlar aras›nda ç›kacak
hukukî anlaflmazl›klar, Frans›z konsoloslar› tara-
f›ndan halledilecektir;
2- Her iki devletin uyru¤unda bulunanlar, karfl› ül-
kelere, gümrük vergisinden baflka hiçbir kay-
da ba¤l› kalmaks›z›n serbestçe ticaret ya-
pabileceklerdir;
3- Türklere borçlu olan Frans›zlar
memleketlerine gittikleri takdirde,
borcun ödenmesinden ‹stan-
bul’daki Frans›z konsolosu so-
rumlu tutulmayacak, fakat bu
borcun ödenmesi için Fransa
kral› borçluyu mecbur edecektir;
5- Osmanl› Devleti’nde ölen Frans›zlar›n miraslar›, ka-
nunî mirasç›lar›na kalacakt›r;
6- Esirler karfl›l›kl› olarak serbest b›rak›lacak ve yeni
esir al›nmayacakt›r. Esir gemicilerin angarya iflle-
rinde kullan›lmalar› yasaklanacakt›r;
7- Fransa’da oturan Türklerle, Osmanl› Devle-
ti’nde oturan Frans›zlar on y›l süre ile hiçbir
vergiye ve angaryaya tâbi tutulmaya-
cakt›r;
8- Frans›zlar, Müslüman olmak için
zorlanmayacak, her iki taraf uyru-
¤unda olanlar, bu anlaflmay› ka-
bule mecbur tutulacaklar-
d›r.
Frans›zlara tan›nan bu kapitülâs-
yon haklar›ndan, sekiz ay içinde
görüflmelerini tamamlarlarsa, ‹ngil-
tere ve ‹skoçya krall›klar› ile Papa-
l›k da yararlanabilecekti.
163
Barbaros Hayrettin Pafla
