1766
n
İstanbul’da iki dakika süren büyük depremde
Fatih Camii ve diğer birçok cami hasar gördü.
Şehir bir harabeye döndü.Yüzlerce insan öldü ve
çok büyük maddî zarar (11 milyon kuruş) mey-
dana geldi (22 Mayıs).
1768
n
Muhsinzade Mehmet Paşa’nın yerine Silâhtar
Hamza Mahir Paşa veziriazamlığa getirildi
(7 Ağustos).
n
Lehistan’ı himaye için Rusya’ya sefer açıldı
(8 Ekim).
n
Silâhtar Hamza Mahir Paşa görevden alınıp
veziriazamlığa Yağlıkçızade Hacı Mehmet Emin
Paşa getirildi (20 Ekim).
1769
n
Kırım Hanı Kırım Giray, Güney Rusya seferinde
Rusları mağlûp etti (31 Ocak).
100 bin Tatar atlısıyla hareket eden Kırım Giray, Rus-
ları mağlûp edip Güney Rusya’yı üç koldan tahrip ve
yağma ederek binlerce Rus’u esir aldı.Yüz köy ve ka-
saba yıkıp yaktığından ve her neferine 6-7 köle ve ca-
riye ile 24 çocuk ve 60-80 koyun isabet ettiğinden
bahsedilir. Bu müthiş kahrama karşı âciz kalan II. Ka-
terina, daha sonra Siropulo isminde bir Rum hekimini
elde edip Kırım Giray’ı zehirleterek öldürttü.
n
VeziriazamYağlıkçızade Hacı Mehmet Emin
Paşa, Rus seferine çıkmak için İstanbul’dan
hareket etti (27 Mart).
n
I. Hotin Zaferi (1 Mayıs):
Hotin Kalesi’ne hücum eden Rusların, kale muhafız-
ları tarafından bozguna uğratılması üzerine, III. Mus-
tafa’ya “Gazi” unvanı verildi.
Hotin Kalesi’ni yakan Prens Galçin komutasındaki
60 bin kişilik Rus ordusu ile kalenin imdadına koşan
Teke Mutasarrıfı Abaza Mehmet Paşa’nın komutasın-
daki Osmanlı ordusu arasında Hotin’de yapılan sa-
vaşta Rus ordusu, ağır bir yenilgiye uğradı. Rus Prensi
Galçin geri çekilmek zorunda kaldı.
n
Boğdan Voyvodası Ligor, ordu erzakını teminde
ihmal ve ihaneti görüldüğünden görevden alındı
ve İstanbul’a getirilerek idam edildi.
III. MUSTAFA DÖNEM‹ OLAYLARI
Y
‹RM‹
A
LTINCI
O
SMANLI
P
AD‹fiAHI
I I I
.
M
USTAFA
PAD‹fiAHLAR ALBÜMÜ
402
ÇEŞME DENİZ FACİASI
Osmanlı ve Rus Çarlığı donanmaları arasında yapılan
ve Çeşme’de Osmanlı donanmasının yakılmasıyla so-
nuçlanan savaş. İngiliz subaylarının da katıldığı Rus Çar-
lığı’nın Baltık donanması ile Ege Denizi’ndeki Ko-
yunadası açıklarında yapılan bir çarpışmadan sonra Os-
manlı donanması Çeşme limanına çekildi.
Osmanlı donanmasının Çeşme limanındaki sıkışık dü-
zende demirlediğini gören İngiliz Amiral Elphinstone,
Rus Amirali uyararak onun hemen harekete geçmesini
sağladı. Rus donanmasından 4 kalyon, 2 fırkateyn ve bir
humbara gemisi, limanın ağzını kapattığı gibi akşama
doğru 4 Türk kalyonuna saldırdı.Top ateşi bütün şidde-
ti ile devam ederken, iki ateş gemisi (burlota) gecenin
karanlığından yararlanarak Osmanlı donanmasındaki
gemilerden birini ateşe vermeyi başardı. Ateşin cepha-
neliğe sıçraması ile sıkışık düzende demirlemiş olan Os-
manlı donanmasındaki gemiler, birinden diğerine ateş saçarak savaşmaya baş-
ladı. Osmanlı donanmasından yalnız Kap-
tan-ı Derya Hüsamettin Paşa’nın baştardası
kurtularak kaçabildi. Denizde meydana ge-
len bu bozgunun önünü ancak tecrübeli de-
nizci Cezayirli Hasan Paşa alabildi. Limni
adasını geri aldığı gibi Çanakkale Boğazı’nı
da ablukadan kurtardı. Ancak bu olay, sava-
şın gidişini Rusya lehine çeviren en büyük et-
ken oldu.
Kaptan-› Derya Cezayirli
Hasan Pafla’n›n ‹zmir
Çeflme’deki heykeli
‹zmir Çeflme’deki 1770 fiehitli¤i An›t›
