VEZ‹R‹AZAMIN AZL‹ VE BAfiARISIZLIK
Ordunun yiyecek s›k›nt›s›na düflmesine neden olup
gerekli önlemleri almayan veziriazam serasker Mehmet
Emin Pafla, ordunun yiyecek s›k›nt›s› nedeniyle veziri-
azaml›ktan ayr›lma bahaneleri aramaya bafllad›; bu arada
da hastaland›. Sonbahar dolay›s›yla Ruslar›n çekilece¤i
beklenirken Dinyester ›rma¤›n›n sular› yükseldi ve yap›-
lan köprülerin y›k›lmas› üzerine, karfl› k›y›daki Osmanl›
kuvvetlerine yard›m yap›lamad›, bu s›rada artan Rus sal-
d›r›lar› karfl›s›nda bu kuvvetler çok zor bir duruma düfltü,
bunlar›n pek ço¤u çarp›fla çarp›fla flehit oldu. Çok geçme-
den Osmanl› kuvvetleri taraf›ndan boflalt›l›p terk edilen
Hotin Kalesi’ni iflgal eden Rus kuvvetleri, Eflâk ve Bo¤-
dan’› da istilâ ederek Tuna boyunca yay›ld›lar; böylece
Özi ve Bender kaleleri Rus istilâs›na aç›k bir hâle geldi.
Hotin Kalesi’nin kayb› üzerine veziriazam serdar Mol-
dovanc› Ali Pafla, görevinden al›narak yerine Halil Pafla
veziriazaml›¤a getirildi.
MORA VE AKDEN‹Z’DEK‹ RUS HAREKÂTI
Eflâk ve Bo¤dan’da Osmanl›-Rus savafllar› sürüp gi-
derken Osmanl› Devleti’ni iç sorunlarla u¤raflt›rmay› plân-
layan II. Katerina, Mora’daki Ortodoks halk› k›flk›rt›p is-
yan ettirme karar› ald›. Öte yandan Çar Büyük Petro tara-
f›ndan infla edilmifl olan Balt›k Denizi’ndeki Rus donan-
mas›n›n bir bölümü Akdeniz’e hareket etti.
Fransa hükûmetinin, Rus donanmas›n›n Balt›k Deni-
zi’nden Akdeniz’e gelmekte oldu¤u haberini Osmanl› hü-
kûmetine bildirmesine ra¤men, Mora’daki ayaklanma ha-
z›rl›klar›ndan habersiz bulunan Osmanl› hükûmeti, Rus-
lar›n Akdeniz’de güvenli bir dayanak noktas›n›n bulun-
mad›¤›n› düflünerek Fransa’n›n uyar›s›n› ciddiye almad›.
Çok geçmeden ilk Rus donanmas› Mora k›y›lar›na ulafla-
rak Koron’u kuflatmaya bafllad›. Fakat Koron’da Türk
kuvvetleri, kalelerini fliddetle ve azimle savunarak düfl-
mana teslim etmediler. Fakat çok geçmeden Kastil muha-
f›z› Mustafa Pafla’n›n sevketti¤i kuvvetler, karfl› k›y›daki
‹nebaht› (Lepanto)’dan yetiflen yard›mc› birliklerle birle-
flerek Patras’› kuflatan isyanc›lara sald›r›p onlar› kesin bir
yenilgiye u¤ratmay› baflard›. Bu baflar›dan sonra hareke-
te geçen 5 bin kiflilik bir Türk birli¤i, Gaston ve öteki ilçe-
leri geri almay› baflard›lar; bu baflar›lar üzerine Rum ayak-
lanmas› da çözülüp gerilemeye bafllad›. Öte yandan Ko-
ron’u kuflatmaktan vazgeçen Rus kuvvetleri, Navarin’i
iflgal ettikten sonra çok say›daki Mora kuvvetleriyle bir-
Y
‹RM‹
A
LTINCI
O
SMANLI
P
AD‹fiAHI
I I I
.
M
USTAFA
PAD‹fiAHLAR ALBÜMÜ
406
1772
n
Prusya ve Avusturya’nın aracılığı ile Bükreş’e bir
barış görüşmesi önerildi (9 Kasım), görüşmede
bir sonuca varılamadı.
Bükreş Barışı :
Osmanlılarla Ruslar arasında
Bükreş’te yapılan barışta, Reisülküttap Abdülrezzak
Bahir Paşa, Osmanlıların başdelegesi idi. Bu barışa
göre, Kırım’ın bağımsızlığı yerine Han ve Kadı’nın Os-
manlılar tarafından tayin edilmesi, hutbelerde halife
olarak Osmanlı padişahı adının okunması şartı ve iç
işlerinde serbest olması, Kabartay’ın Rusya’ya veril-
mesi, Kırım hanlarının serbest seçimle başa geçmele-
ri, Gürcistan’da alınan yerlerin Osmanlılara verilmesi
gibi konularda karara varıldı. Rus gemilerinin Karade-
niz ve Akdeniz’de serbestçe dolaşmaları kabul edil-
medi. Bu ikinci görüşmedeki kararlar da Osmanlılar
tarafından kabul edilmeyince bir sonuca varılamadı.
1773
n
Mısır’da sultanlığını ilân eden asi Kölemen Cin Ali
Bey kuvvetleri, Salihiyye Savaşı’nda mağlûp edildi.
Tutsak edildikten sonra öldürülen Cin Ali Bey’in
kesik başı İstanbul’a gönderildi (1 Mayıs).
n
Ruslar, Rusçuk önünde Dağıstanlı Ali Paşa ve
Silistre önünde Osman Paşa tarafından çok ağır
ve kanlı bozguna uğratıldı (29 Haziran).
Silistre Zaferi :
Osmanlı ordusu ile Tuna nehrini
geçip Silistre Kalesi’ni kuşatan Rus ordusu arasında
yapılan savaşta, kaleden çıkan Osmanlı askerleri,
6 saat boyunca boğaz boğaza çarpışıp Rus ordusu-
na ağır kayıplar verdirdi. Az sayıda oldukları için he-
men kaleye döndüler. Rus ordusu, Osmanlı askerleri-
nin ikinci saldırısında bir saat içinde 8 bin ölü, bin ya-
ralı ve 12 top kayıp verdi. Rus ordusu yenilerek peri-
şan hâlde geri çekildi.
n
Lehistan; Rusya, Avusturya ve Prusya arasında
bölüşüldü.
n
Osmanlı ordusu, Hacıoğlu Pazarcığı’nı ateşe
verdikten sonra Varna’ya yönelen Rus ordusunu
yendi ve Rus askeri perişan bir hâlde
Babadağı’na çekildi (20 Ekim).
Birkaç kolda ilerleyerek Varna Kalesi’ni kuşatan Rus
ordusu ile Osmanlı ordusu arasında Varna’da yapılan
savaşta, kale muhafızlarının saldırıları karşısında Rus
ordusu yenildi. Pek çok kayıp ve 20 top bırakan Rus
ordusu, geri çekilmek zorunda kaldı.
III. MUSTAFA DÖNEM‹ OLAYLARI
