348
SAMSUN, Orta Karadeniz bölümünde il. Do-
ğuda Ordu, güneyde Tokat ve Amasya, batıda
Çorum ve Sinop illeriyle çevrilidir; kuzeyde,
Terme doğusundan Alaçam’ın batısına kadar,
uzun bir kıyı şeridiyle Karadeniz’e açılır. Yüzey
Biçimleri: İlin yüzey biçimleri denize parelel üç
ana bölüme ayrılır. Güneyi dağlıktır. Bu dağla-
rın hemen kuzeyinde orta yükseltili plato alanı
yer alır. Kuzeyde, iki büyük akarsuyun delta
alanlarında oluşan kıyı ovaları uzanır. İl alanının
% 45’ini kaplayan ve en ağırlıklı yüzey biçimleri
olan dağlar, fazla yüksek değildir. Bunlar doğu-
batı doğrultusunda uzanan ve birbirinin devamı
özelliğini taşıyan, doğuda Canik, batıda Çangal
dağlarıdır. Küre Dağlarının uzantıları olan Çan-
gal Dağları, Sinop’un güneyinden ile sokulur.
Sıranın ortalama yükseltisi 1.525 metredir.
Büyük bölümü Ordu ve Amasya illerinde kalan
Canik Dağları’nın batı uzantıları il toprakla-
rına doğru ilerler. İldeki en önemli tepeler
Akdağ (2.062 metre), Böğürtlentepe (1.316
metre), Evliyaçalı Tepesi (1.158 metre), Saltuk
Tepesi (1.152 metre). Samsun’da dağlık kesim-
lerle kıyı ovalarını birbirinden ayıran ve il ala-
nının % 37’sini kaplayan platoların en
önemlileri Havza ve Ladik’tir. İl topraklarının %
18’ini kaplayan ovalar, akarsuların denize ula-
şırken oluşturdukları alüvyal birikinti ovalarıo-
lan Bafra, Çarşamba ve Samsun kıyı ovalarıdır.
Samsun’un en önemli akarsuları Kızılırmak ve
Yeşilırmak’tır. Ayrıca Terme Çayı, Karaboğaz
Deresi, Abdal Deresi ve Kürtüs Çayı, Mert Ir-
mağı, ilin önde gelen akarsularıdır. Samsun’da
çok sayıda göl vardır. Bunların büyük bölümü
ırmakların taşıdığı alüvyonlarca oluşturulmuş-
tur. Karaboğaz Gölü, Balık Gölü, Dutdibi Gölü,
Liman Gölü, Uzungöl, Hayırlı Göl, İncegöl,
Çernek Gölü ve Tombul Gölü, Bafra Gölleri
adıyla; Bumalı Göl, Akarak Gölü, Akmaz Gölü,
Koca Göl ise Çarşamba Gölleri adıyla anılır.
Ayrıca ilde Simenit, Akgöl ve Ladik Gölleri sa-
yılabilir. İklim, Bitki Örtüsü ve Yaban Hayat:
İklim genellikle ılımandır. Kıyı şeridinde yağış-
lar boldur. Ancak iklimi, gerek sıcaklık, gerekse
yağış bakımından Doğu Karadeniz ve Batı Ka-
radeniz ikliminden farklı özellikler taşır. Yağış-
lar, Doğu Karadeniz Bölgesi’ne göre az, buna
karşın sıcaklık ortalamaları yüksektir. Bununla
birlikte, iç kesimler deniz etkisinden uzak ol-
duğu için daha soğuktur. İlde havanın günde
birkaç kez değiştiği gözleneir. En sıcak aylar
temmuz, ağustos; en soğuk aylar ocak ve şu-
battır. Doğal bitki örtüsü bakımından zengindir.
İç kesimlerde, ovalarda ve dağların en eğimli
yamaçlarında orman örtüsü hemen hemen yok
denecek kadar az olmakla birlikte, yükseltinin
arttığı yerlerde meşe, gürgen, ıhlamur, kestane,
kayın ağaçlarından oluşan ormanlar başlar. Kıyı
ovalarında yer yer ağaç topluluklarına rastla-
nırsa da, egemen bitki örtüsü çayırlardır. Eko-
nomi: Nüfus açısından Karadeniz Bölgesi’nin
en büyük ilidir. Yaklaşık yüzde 63’ü kırsal ke-
simde yaşayan il halkı, geçimini tarım ve tarıma
dayalı sanayi ve ticaretten sağlar. Yetiştirilen
Samsun'daki Kurtuluş Savaşı'nın başlangıcını simgeleyen İlk Adım Anıtı
Samsun
Yüz ölçümü
:9.474 km
2
Nüfusu
:1.233.677 (2008)
İlçe sayısı
:17
İl trafik kodu
:55
SAMSUN
