354
Kurtuluş Savaşı’ndaki dayanışmayı simgeleyen
İlk Adım Anıtı, Seçkin Viter’in eseridir (1969).
SİİRT, Bir bölümü Güneydoğu Anadolu Bölge-
si’nde, kuzey ve doğusundaki bazı ilçeleri Doğu
Anadolu Bölgesi’nde kalan il. Kuzeyde Bitlis,
doğuda Van, güneyde Mardin ve Şırnak, batıda
Batman illeriyle sınırlanır. Yüzey Biçimleri: Gü-
neydoğu Torosların Dicle havzasına giren bö-
lümünde yer alan il toprakları içinde dağlar,
yüzey biçimleri dağılımında % 75’lik bir payla
ilk sırayı alır. Özellikle kuzey ve kuzeybatısını
engebelendiren Güneydoğu Torosların il sınır-
ları içindeki en önemli yükseltileri, Aydınlık
Dağı (Sason Dağı, 2.973 metre), Subaşı Tepesi
(Zubser Tepe, 2.721 metre), Tanrıdağı’dır
(2.044 metre). İlin orta ve güney kesimlerinde
dağlar genellikle dağınık, tek tek kütleler biçi-
minde yükselir. Bu kütlelerin belli başlıları Yaz-
lıca Dağı (Herekul Dağı, 2.838 metre),
Süleyman Tepe (2.444 metre), Doğruyol Dağı
(Bekovi Dağı, 2.741 metre), Kapılı Dağı (2.631
metre), Cudi Dağı’dır (2.114 metre). Siirt’te,
dağlardan sonra en ağırlıklı yüzey biçimi pla-
tolardır. İlin % 21’ini kaplayan, 1.200-2000
metre yükseltili bu platolar genellikle dağların,
akarsu vadilerine egemen yamaçlarında yer
alır. Bunlardan en önemlileri, Meleto Cemikari,
Ceman, Bacavan ve Herekul yaylalarıdır. Ovalık
alanlar fazla değildir. İlin ancak % 3’ünü kaplar.
Akarsu bakımından zengindir. Toprakları Dicle
havzası üzerinde yer alır. Yöredeki tüm ırmaklar
Dicle’nin kollarıdır. Bunlar, Botan Suyu, Bat-
man Çayı, Garzan (Yanarsu) Çayı, Kızılsu Çayı
ve Behrancı Deresi’dir. İklim ve Bitki Örtüsü:
Yörede karasal iklim egemendir. Yazlar sıcak
ve kurak, kışlar soğuk ve yağışlı geçer. Bununla
birlikte, çöl iklimine yakın bozkır iklimi ile
Doğu Anadolu’nun yüksek yayla iklimine geçiş
yeri olduğundan il alanında, doğuya ve kuzeye
gidildikçe yazlar daha serin, kışlar daha sert;
batıya ve güneybatıya doğru kışlar ılık, yazlar
çok sıcak ve kurak geçer. İlde yağışlar güney-
den kuzeye doğru artış gösterir ve genellikle
ilkbahar, sonbahar ve kış aylarında düşer. İki
bitki örtüsü kuşağı üzerinde uzanır. İlin Güney-
doğu Toroslarca engebelendirilen kuzeyi meşe
ağırlıklı ormanlarla kaplıdır. İlin orta kesimine
doğru ormanlar giderek azalır ve bozkır kuşağı
başlar. Bozkırlar il alanında önemli yer tutar.
Ekonomi: Yarıya yakını il merkezi ve ilçe mer-
kezlerinde yaşayan halk geçimini tarım, sanayi
ve ticaretten sağlar. Başta gelen tarımsal etkin-
lik hayvancılıktır. Yaylacılık yöntemiyle çok sa-
yıda koyun ve kıl keçisi beslenir. Kışı kuytu
kesimlerde geçiren aşiretler yazın sürülerini
dağlık alanlardaki yaylalara çıkarır. Yaylalarda
hayvanlardan sağılan süt, peynir yapımında
kullanılır. Beyaz peynir ve tulum peynirinden
başka, yörede sîrik adıyla anılan bir bitki kul-
lanılarak bir tür otlu peynir yapılır. Ayrıca tiftiği
kahverengi ve siyah renkli tiftiği olan, yöreye
özgü Ankara keçisi yetiştirilir. Bu keçilerin tif-
tiğinden dokunan Siirt battaniyeleri ülke ça-
pında ünlüdür. Ekime elverişli toprakları kısıtlı
Siirt'ten bir görünüm
Siirt
Yüz ölçümü
:5.465 km
2
Nüfusu
:299.819 (2008)
İlçe sayısı
:7
İl trafik kodu
:56
SİİRT
