360
Maden suyu. Türkeli ve yöresi: Türkeli Çamlığı
Mesiresi. Havalimanı: Sinop Havalimanı.
SİNOP (57)
Batı Karadeniz bölümünün doğu kesiminde,
aynı adı taşıyan ilin merkezi olan kent. Nüfusu
53.584 (2008). Kara yolu ile Ankara’ya 434 km,
Samsun’a 168 km uzaklıktadır. Şehirde bir ha-
vaalanı bulunmasına karşın, düzenli havayolu
ulaşımı yoktur. Tarih: Demirciköy, Kocagöz ve
Maltepe höyüklerinde yapılan kazı ve araştır-
malarda ele geçen buluntular, yöreye İlk Tunç
Çağında (MÖ 3500-2000) yerleşildiğini gös-
terir. MÖ 17. yüzyıldan MÖ 8. yüzyıla değin yarı
göçebe Kaskaların yurdu olan yörede, MÖ 7.
yüzyılda Miletoslularca Sinope adıyla bir ticaret
kolonisi kuruldu. Parlagonya’nın kuzeydoğu
kesiminde yer alan ve Kimmer saldırılarından
pek etkilenmeyen yöre, daha sonra Lidya, Pers
ve Makedonya denetiminde kaldı. MÖ 3. yüzyıl
başlarında Pontus Krallığı’nın egemenliğine
girdi. MÖ I. yüzyılda Romalıların eline geçti,
daha sonra Bizans’a bağlandı. 11. yüzyılda yö-
renin doğu kesimi Armeniakon Theması’nın,
batı kesimi de Paphlagonia Theması’nın sınır-
ları içindeydi. Sinop yöresi 1085’te Anadolu
Selçukluları tarafından alındıysa da kısa bir
süre sonra gene Bizans yönetimine girdi. 13.
yüzyılda Trabzon İmparatorluğu’na bağlandık-
tan sonra Anadolu Selçukluları tarafından ele
geçirildi ve Anadolu’nun Moğol denetimine
girdiği dönemde bu güçler arasında el değiş-
tirdi. 1277’de Pervaneoğulları’na, 1322’de de
Candaroğulları’na bağlandı, 1461’de Osmanlı
topraklarına katıldı. 16.-17. yüzyıllarda suhte-
lerin ayaklanmasına sahne olan Sinop, birçok
kez Zaporojye Kazaklarının saldırısına uğradı.
1853’te Sinop limanına bir baskın düzenleyen
Ruslar, Osmanlı donanmasına ait gemileri ve
kenti yaktılar. 19. yüzyıl sonlarında Kastamonu
vilayetine bağlı Sinop sancağının sınırları
içinde yer alan yöre, Cumhuriyet’ten sonra il
yapıldı. Güzel Sanatlar: Kentin Osmanlı dönemi
yapılarının en önemlisi Ulu Cami ya da Ala-
eddin Camii’dir; Güneydoğu Anadolu camile-
rini, özellikle Şanlıurfa Ulu Camii’ni anımsatır.
Kuzey kapısı üzerindeki yazıta göre 1267’de
Muineddin Süleyman Pervane tarafından yap-
tırılmıştır. Önünde eğimli çatıyla örtülü son
cemaat yeri vardır. Mukarnas süslemeli iç içe
iki niş biçimindeki mermer mihrap ve minber,
1429’da Candaroğulları’ndan İsfendiyar Bey
tarafından eklenmiştir. Basık kemerli beş kapı
ile avluya açılan caminin batı kapısında, Can-
daroğulları’ndan Kötürüm Celaleddin Bayezid
Bey’in onarımıyla ilgili nesih yazıt vardır
(1385). 1353 tarihli Fethi Baba Mescidi, ya-
lınlığına karşılık ince işçilikte mermer mihra-
bıyla dikkati çeker. Celaleddin Bayezid’in yap-
tırdığı (1374) Saray Camii, kesme taştan, kare
planlı, tek kubbeli bir örnektir. Tersane Camii
(1733), Cezayirli Ali Paşa Camii (1867), Mey-
dankapı Camii (1878), Kefevi Camii (1869’da
onarıldı), belirtilebilecek diğer örneklerdir.
Sinop yapıları arasında önemli bir grubu tür-
beler oluşturur: Seyit İbrahim Bilal Türbesi
(19. yüzyılda onarıldı), Gazi Çelebi Türbesi
(14. yüzyıl), Sultan Hatun ya da Aynalı Kadın
Türbesi (1394), Devlet Hatun Türbesi (1458).
Şehirde ayrıca 1853 Sinop baskınında şehit
düşen denizciler için dikilmiş bir anıt bulun-
maktadır. 1970’te yeni binasına taşınan ve zi-
yarete açılan Sinop Müzesi arkeolojik,
etnografik ve yazma yapıtlarla halıların sergi-
lendiği bölümlerden oluşur.
Sinop Deniz Savaşı Anıtı
Sinop'daki Bizans döneminden kalma Balatlar Kilisesi kalıntıları
