368
ŞANLIURFA, Güneydoğu Anadolu’da il. İlin
adı, 12 Haziran 1984 tarih ve 3020 sayılı ya-
sayla değiştirilerek Şanlıurfa oldu. Kuzeydo-
ğuda Diyarbakır, doğuda Mardin, kuzeybatı ve
batıda Fırat Irmağı’na dayanan bir sınırla Adı-
yaman, Gaziantep, illeri ve güneyde, geniş bir
cepheyle Suriye ile sınırlanır. Yüzey Biçimleri:
İl alanı genel olarak, kuzey bölümlerini kapla-
yan Güneydoğu Torosların orta kesimlerinin
güney etekleri ile güneydeki ovalar arasında
kalan geniş bir plato görünümündedir. Toprak-
ların %22’sini kaplayan dağların yükseltisi fazla
değildir. Kuzeydoğuda yükselen Karacadağ,
sönmüş bir yanardağ olup, Şanlıurfa’nın en
yüksek noktasıdır (1.919 metre). Tektek dağları
(801 metre), Harran Ovası ile Viranşehir ara-
sında kuzey-güney doğrultulu geniş bir sıra
oluşturur. Tektek dağlarının kuzeybatısında bir
yay çizerek uzanan Susuz Dağı, 817 metre yük-
seltilidir. 1.222 metre yükseltili Takırtutur Dağ-
ları, Karacadağ’ın batısında yer alır. İl merkezi
kuzeyinde su kaynakları açısından verimli Ger-
muş Dağları (800 metre), güneyinde kuzey-
güney doğrultulu Nemrut Dağları (800 metre)
yükselir ve Suriye’ye dek uzanır. Güneybatıda
Suruç ilçesi yakınlarında yükselen Şebeke
Dağları (750 metre) bitki örtüsü bakımından
yoksuldur. Ayrıca ilde Kaplan Dağı, Remo Dağı,
Bello Dağı, Küpeli Dağlar, Kızıldağ gibi yüksel-
tiler bulunur. Şanlıurfa’da platolar, il alanının
%61’ini kaplar. Urfa Platosu olarak adlandırı-
lan, yer yer dağlarla kesilmiş ve kimi kesimleri
çukurlaşmış, kimi kesimleri kubbemsi bir gö-
rünüm taşıyan bu düzlükler, geniş Arap Plato-
su’nun kuzey kesimini oluşturur. İl alanının
%16’sını kaplayan ovalar, Urfa Platosu’nun gü-
neyindedir. İlde dağ, plato ve ovaların konumu,
kuzeyden güneye doğru yükseltilerin azaldığını
ve Kuzey Mezopotamya’ya doğru eğimin düş-
tüğünü gösterir. Bu ovaların en önemlileri Hil-
van Ovası’dır. Akarsu açısından fakir olan
Şanlıurfa’nın, Adıyaman ve Gaziantep il sını-
rında akan Fırat Nehri dışında, ırmakların bir-
çoğu yaz mevsiminde kurur. Bunların en
önemlileri: Cülap Suyu, Karakoyun Deresi,
Cavsak Suyu, Belik Suyu, Habur Suyu ve Zen-
geçur Suyu’dur. Urfa’da göllerin hemen tümü
küçük ve yer altı kaynaklarıyla beslenen göller-
dir. Bunlar: Halilürrahman Gölü, Aynızeliha
Gölü, Büyükgöl ve Küçükgöl’dür. İklim ve Bitki
Örtüsü: İl genelinde karasal iklim egemendir.
Yazlar sıcak, kışlar soğuk ve kurak geçer. De-
nizden uzaklık nedeniyle gece ile gündüz ve yaz
ile kış arasındaki sıcaklık farklı büyüktür. Karlı
ve donlu gün sayısının az olduğu il, Türkiye’nin
en sıcak yörelerinden biridir. Doğal bitki örtüsü
bakımından yoksuldur. Uzun ve kurak olan yaz
mevsimi, ilin büyük bölümünde bozkır oluşu-
muna yol açar. Bununla birlikte görece yüksek
kuzey kesimlerde yer yer meşe, iğde ve pala-
mut korularına rastlanır. Şanlıurfa, hayvan tür-
leri bakımından zengindir. Ancak bu
hayvanların en ilginci soyu tükenmekte olan
kelaynak kuşlarıdır. Kışı Etiyopya ve Madagas-
Şanlıurfa'daki Mevlid-i Halil Camii ve kentin görünümü
Şanlıurfa
Yüz ölçümü
:19.091 km
2
Nüfusu
:1.574.224 (2008)
İlçe sayısı
:11
İl trafik kodu
:63
ŞANLIURFA
