1628
n
Abaza Paşa’ya karşı başarısızlığı ve Erzurum
seferinin âdeta bir faciaya dönüşmesi sonucu,
Veziriazam Halil Paşa azledilip, yerine Hüsrev
Paşa ikinci kez sadrazamlığa getirildi (6 Nisan).
n
En büyük Osmanlı yazarlarından Veysî, Üsküp’te
öldü (15 Ağustos).
Türk yazar ve şairlerinden Veysî, 1561’de Manisa’da
doğdu. Medrese öğrenimi gördükten sonra Mısır’da
divan kâtibi, Macaristan seferinde ordu-yu hümayun
kadısı olarak bulundu. Anadolu ve Rumeli kentlerinde
kadılık yaptı. Divan edebiyatında süslü, sanatlı nesrin
temsilcilerindendir. Yoğun edebî sanatlara, yabancı
sözcüklere, zincirleme tamlamalara geniş yer verdiği
hâlde yapıtları, örneğin çağdaşı Nergisi’nin yazdıkla-
rından daha sadedir. Habname adlı en ünlü yapıtın-
da I. Ahmet ile Büyük İskender’i düşünde gördüğünü
anlatır. Dönemin toplumsal, ekonomik bozuklukların-
dan yakınan padişaha İskender, dünyanın Adem’den
beri aynı durumda olduğunu açıklar; ancak yapıt, bu
kötülüklerin iyi ahlâklı, yetenekli görevlilerin işbaşında
bulunmasıyla ortadan kalkacağını da dile getirir.
n
Veziriazam Hüsrev Paşa, Erzurum’u ikinci kez
kuşattı (5-6 Eylül).
n
II. Osman’ın (Genç Osman) kan davasını güderek
altı yıldır Anadolu’da isyan hâlinde bulunan
Erzurum Beylerbeyi Abaza Mahmet Paşa,
affedilmek şartıyla teslim oldu (22 Eylül).
n
Mutasavvıf, şair Şeyh Aziz Mahmut Hüdai
Efendi, İstanbul’da öldü (3 Ekim).
1541 yılında doğan Aziz Mahmut Hüdai, İstanbul’da
Molla Nâsırzade’den ders aldı. Edirne’de Sultan Selim
Medresesi’nde müderris yardımcılığı (1570), Şam ve
Mısır’da bulundu. Bursa’da Ferhadiye Medresesi’ne
hoca olarak atandı (1573). Üç yıl Bayramî şeyhlerin-
den Üftade’ye hizmet etti (1577-1580), Fatih Camii
cuma vaizliği (1594) yaptı. Rüstem Paşa’nın kızı Ay-
şe Hatun tarafından Üsküdar’da yaptırılan tekkesine
geçince, Mihrimah Sultan Camii’nde perşembe vaizli-
ği yaptı. Sultanahmet Camii’nde de her Ramazanın
ilk pazartesi vaaz verdi. Celvetiyye tarikatını kurdu.
Aziz Mahmut Hüdai’nin Mihrimah Sultan’ın kızı Ayşe
Sultan’la evlendiği söylenir. Şiirlerinde aruz ve hece öl-
çüsünü kullandı. İlahilerindeYunus’un etkisi görülür. İla-
hi ve nefeslerinin birçoğu bestelendi. Arapça ve Türk-
çe otuz kadar eseri vardır. Eserlerinden bazıları: Mu-
hammediyye,Tarikatnâme, Necatü’l-Garik, Vâkıât, Di-
van-ı İlahiyat.
n
Veziriazam Hüsrev Paşa, asi Abaza Paşa ile
beraber Erzurum’dan İstanbul’a döndü (9 Aralık).
IV. MURAT DÖNEM‹ OLAYLARI
BA⁄DAT SEFER‹
Bekir Subafl›, teslim olma önerisini
reddederek, fiah I. Abbas’a, kendisine
yard›m ederse, Ba¤dat’› teslim edece¤i-
ni bildirdi. Ancak Bekir Subafl›’n›n Ah-
met Pafla’ya haber sal›p af dilemesini
ihanet sayarak Ba¤dat’› kuflatan fiah
I. Abbas, yard›ma gelen Osmanl› gücü-
nü yendi, k›tl›¤›n ve Bekir Subafl›’n›n
o¤lunun ihanetinin yard›m›yla kenti
ele geçirdi. Haf›z Ahmet Pafla da ‹stan-
bul’a Ba¤dat’›n düfltü¤ünü bildirerek
Diyarbak›r’a döndü (1623). Padiflah
IV. Murat, Ba¤dat’›n geri al›nmas› gö-
revini 1625’te sadrazam ve ‹ran
serdar› olan Haf›z Ahmet Pafla’ya
verdi. Ahmet Pafla, Ba¤dat’› se-
kiz ay boyunca kuflatt›. Os-
manl›-‹ran kuvvetleri ara-
s›nda birçok çarp›flma oldu.
fiah Abbas’›n kenti geri ver-
meyi düflündü¤ü s›rada ç›-
kan Yeniçeri ayaklanmas›
nedeniyle Ahmet Pafla
kuflatmay› kald›rmak
zorunda kald› (1626). Haf›z Ahmet Pa-
fla’n›n yerine sadrazam olan Hüsrev
Pafla, Abaza Mehmet Pafla sorununu
çözümledikten sonra, IV. Murat’›n
buyru¤uyla Ba¤dat’› geri almak üzere,
1629’da sefere ç›kt›, yolu üzerindeki kale-
leri alarak Ba¤dat’› kuflatt›. 1630 sonlar›nda yap›-
lan genel sald›r› baflar›s›z kal›nca, kuflatmay›
kald›r›p Musul’a döndü. Yeni flah Safi, Hil-
le Kalesi’ni kuflatarak kaledekileri k›l›ç-
tan geçirdi. Bu baflar›s›zl›klar üzerine
Hüsrev Pafla görevden al›narak, ye-
niden Haf›z Ahmet Pafla sadra-
zam oldu (1631).
YEN‹ B‹R AYAKLANMA
Hüsrev Pafla’n›n sadra-
zaml›ktan al›nmas›, askerin
baflkald›rmas›na, Diyarbak›r,
Konya, Eskiflehir gibi yerlerde
ayaklanmalar ç›kmas›na yol açt›.
O
N
Y
ED‹NC‹
O
SMANLI
P
AD‹fiAHI
I V
.
M
URAT
PAD‹fiAHLAR ALBÜMÜ
262
IV. Murat
(fiehit Hasan R›za’n›n
tablosundan detay
IV. Murat tu¤ral›
s›n›rname, 1624
(Osmanl› Padiflah Fermanlar›)
