1554
n
Osmanlı denizcisi ve haritacı Pirî Reis
idam edildi.
Kuşattığı Hürmüz Kalesi’ni
ele geçiremeyince Bas-
ra Körfezi’ne çekilen
ve bir Portekiz
donanmasının
üzerine geldiğini
haber alınca fi-
losunu bıraka-
rak Mısır’a dö-
nen Pirî Reis bu
nedenle idam edildi.
n
Seydi Ali Reis, Basra donanmasıyla Hint
Denizi’ne açıldı (2 Temmuz).
I. SÜLEYMAN DÖNEM‹ OLAYLARI
O
NUN C U
O
SMAN L I
P
AD ‹ fi AH I
I
.
S
Ü L E YMAN
PAD‹fiAHLAR ALBÜMÜ
174
Seydi Ali Reis’in Portekizlilerle savafl›
Ünlü Osmanlı denizcilerinden Kemal Reis’in
yeğeniydi. Onun yanında denizciliğe başladığı tah-
min edilmektedir. Endülüs Müslümanlarının İspan-
yollardan kurtarılmasına (1486), Sicilya, Korsika,
Sardunya ve Fransa kıyılarına yapılan akınlara katıl-
dı (1490-1491). Kemal Reis ile birlikte Osmanlı
Devleti hizmetine girdi. Kemal Reis’in ölümünden
sonra Oruç Reis’in hizmetinde bulundu (1511). İs-
tanbul’a geldiğinde (1516) tekrar Osmanlı Devleti
donanmasında çalışmaya devam etti.Yavuz Sultan
Selim’in Mısır seferine katıldı; Mısır’ın fethinden son-
ra Nil Irmağı’nın haritasını çıkardı. Kanunî Sultan
Süleyman devrinde, Sadrazam İbrahim Paşa’yı
Mısır’a götüren gemiye kılavuz olarak katıldı.
Bundan sonra Kızıldeniz’deki Osmanlı filosuna
kaptan-ı derya oldu. Bu makamdayken Aden
Kalesi’ni ele geçirdi. Bir süre sonra otuz gemiyle
Umman’da Maskat Kalesi’ni aldı (1552). Porte-
kizlilerin elinde olan Hürmüz Kalesi’ni kuşattıysa
da ele geçirmeyi başaramadı. Kuşatmayı kaldırarak
donanmasıyla Basra’ya çekildi. Ancak bir Portekiz
donanmasının yaklaştığını haber alınca filosunu
Basra’da bırakarak üç gemiyle Mısır’a döndü. Bu
hareketi yüzünden Kanunî’nin emriyle idam edildi.
Pirî Reis, denizciliğinin yanı sıra haritacılığı ve deniz-
cilikle ilgili bir kitabıyla da ünlüdür. Pirî Reis’in
“Kitab-ı Bahriye” adlı yapıtı bir coğrafya ki-
tabı olduğu kadar denizciler için bir elki-
tabıdır.Ayrıca kendisinin iki parça hari-
tası zamanımıza kadar kalmıştır. Bun-
lardan biri İspanya, Kuzey Afrika, Atlas
Okyanusu, Amerika ve Antil Adalarını
içine almaktadır. Piri Reis’in diğer bir
haritasının parçası Atlas Okyanusu’nun
kuzey sahilleriyle Grönland’dan Flori-
da’ya kadar olan Kuzey Amerika kıyılarını içermek-
tedir.
PİRÎ REİS
(1465 Gelibolu - 1554 Kahire)
Pirî Reis
(Tablo:
Cemal Dündar)
