1606
n
İkinci Estergon Fatihi olarak İstanbul’a dönen
Lala Mehmet Paşa’nın ölümü üzerine veziri-
azamlığa Derviş Mehmet Paşa getirildi
(21 Haziran).
n
Peygamberle ilgili “Hilye”siyle tanınan şair
Hakanî Mehmet Bey öldü.
Hakanî Mehmet Bey :
Sancakbeyliği yaptı. Di-
van-ı Humayun muhasebeciliğinde bulundu. Peygam-
ber üstüne yazdığı Hilye’siyle tanındı. Dinsel bir öz ta-
şıyan mesnevilerinin tersine, öteki şiirleri dindışı özel-
likler taşır. Divan’ı basılmadı. Bir başka eseri, Miftah-ı
Fütühât (Kırk Hadis Şerhi)tır.
n
Canbulatoğlu Ali Bey’in ortaya çıkışıyla
Anadolu’da Celâlî isyanları giderek yayıldı
(19 Eylül).
n
Avusturya ile Zitvatorok Antlaşması imzalandı
(11 Kasım).
1593 yılında başlayan Osmanlı-Avusturya savaşları,
genellikle büyük ölçüde toprak fethi ya da toprak
kaybı olmaksızın kaleler etrafında geçti. İki taraf da
büyük bir başarı gösteremeyip yaprandı. Sonunda
20 yıl süreli Zitvatorok Antlaşması imzalandı. Bu ant-
laşmayla Osmanlı İmparatorluğu artık Avrupa’nın en
güçlü devleti olmak iddiasından kesinlikle vazgeçti,
Avusturya’yı kendisiyle eşit bir devlet olarak kabul et-
ti. Protokol bakımından padişah ile imparatorun eşit
olduğu da kabul edildi.Antlaşmanın 17 maddesi için-
den önemli olanları şunlardır:
1) Osmanlı hükümdarı, Avusturya imparoturuna bir
yazı gönderdiğinde ona kral olarak değil çesar
(imparator) unvanıyla hitap edecek,
2) Avusturya, Kanunî zamanından beri her yıl Os-
manlı İmparatorluğu’na ödediği yıllık 30.000 du-
ka altını vergiyi bundan böyle vermeyecek, bir ke-
reye mahsus olmak üzere 200.000 kara kuruş
verecek,
3) Bu savaşta Avusturya tarafından işgal edilen Ya-
nık (Raab), Estergon, İstolni-Belgrad, Peşte kalele-
ri Osmanlı Devleti’ne iade edilecek,
4) Eğri, Kanije ve Uyvar kaleleri de Avusturya tara-
fından Osmanlı İmparatorluğu’na terk edilecektir.
n
Derviş Paşa’nın idamı üzerine, veziriazamlığa
Kuyucu Murat Paşa getirildi (11 Kasım).
1607
n
Sadrazam Kuyucu Murat Paşa, Celâlî isyanlarını
bastırmak için Anadolu’ya geçti (15 Haziran).
I. AHMET DÖNEM‹ OLAYLARI
Z‹TVATOROK ANTLAfiMASI
Almanlar (Avusturyal›lar) son yenilgiden sonra bar›fl
istemek zorunda kald›lar. Çünkü, on üç seneden beri de-
vam eden, bu süre içinde bazen fliddetlenerek, bazen ara
verilerek tekrarlanan çarp›flmalar, her iki devleti de eko-
nomik yönden zor durumda b›rakm›flt›. Osmanl›lar ise
Do¤u meselesini henüz halletmifl de¤ildi. Bu yüzden Os-
manl›lar da bar›fl istiyordu. Nihayet Zitvatorok kasa-
bas›nda bar›fl görüflmeleri bafllad›. 22 gün süren gö-
rüflmeler sonunda 17 maddelik bir antlaflma imza-
land›.
Zitvatorok Antlaflmas›, genel olarak Osmanl›lar
lehine idi. Antlaflman›n ana maddelerine gö-
re, iflgal edilen baz› küçük kalelerin d›fl›n-
da, Osmanl› Devleti’nin Tuna ve Ma-
caristan’›n büyük k›sm›nda egemenli¤i
bir kere daha tescil edildi.
Fakat bu antlaflma ile Osmanl› Dev-
leti, Avusturya’ya karfl› hukukî üstün-
lü¤ünü kaybediyordu. Çünkü antlafl-
man›n 1. ve 2. maddelerine göre; padi-
flah, mektuplar›nda Alman-Avusturya
hükümdarlar›na “kayser-imparator” di-
ye hitap edecek, “kral” diye hitap et-
meyecekti. Bu, Osmanl› padiflahlar› ile
Alman imparatorlar›n›n eflit say›laca¤›
anlam›na geliyordu. Oysa 1533 y›l›ndan
beri anlaflmalarda bu eflitlik kabul edil-
miyor, Alman imparatorlar›na “kral”
diye hitap ediliyor ve bu krallar devaml›
olarak Osmanl›lara y›ll›k vergi ödü-
yorlard›.
231
I. Ahmet’in, Sultanahmet Camii’nin mimar› Mehmet A¤a’ya yapt›rd›¤› ceviz üzer-
ine sedef ve ba¤a kaplamal› taht
(Topkap› Saray› Müzesi)
I. Ahmet’in Bahtî mahlas›yla yazd›¤› divan›n›n ilk iki sayfas›
(Millet Kütüphanesi)
