314
MUŞ, Doğu Anadolu Bölgesi’nin Yukarı
Murat bölümünde il. Kuzeyde Erzurum, ba-
tıda Bingöl, güneybatıda Diyarbakır, gü-
neyde Batman ve Bitlis, doğuda Ağrı illeriyle
sınırlanır. Yüzey Biçimleri: Doğu Anadolu
Bölgesi’nde yer alan Muş il alanında dağlar,
platolar ve ovalar oldukça eşit bir dağılım
gösterir. Genellikle deniz düzeyinden 1.250
metre yüksekte olan Muş’un % 39’unu en-
gebelendiren dağların yayılımı, ili çevreler
konumdadır. İlin kuzeyinde Akdoğan Dağı,
kuzeydoğu-güneybatı doğrultusunda 30 km
boyuncu uzanır. Sıranın genişliği 10 km, en
yüksek noktası ise 2.879 metredir. Batıda
Bingöl ilinden doğubatı doğrultusunda
Muş’a sokulan Şerafettin Dağlarının ancak
küçük bir bölümü il sınırları içindedir. Dü-
zenli bir sırt görünümündeki dağların her
yanı kalın bir toprak tabakasıyla örtülüdür.
Muş’un doğusunda Bilican Dağları, kuzey-
batı-güneydoğu doğrultusunda uzanır. En
önemli yükseltileri Bilicantepe (Vangesor
Tepesi, 2.950 metre), Avnikalesi Tepe’dir
(2.754 metre). Bunların dışında ilde Hamur-
tepe Dağları (2.500 metre), Otluk Dağları
(2.155 metre), Karaçavuş Dağları (2.511
metre), Kurtık Dağı sayılabilir. İlin % 38’ini
kaplayan platolar, Murat Vadisi’nin tabanı ile
dağların dorukları arasında ortalama 1.500-
1.700 metre yükselti basamaklarında sırala-
nır. İlin özellikle kuzey kesimlerinde yayılan
bu platolar, önemli hayvancılık alanlarıdır.
İlin % 27,2’sini kaplayan ovaların en önem-
lileri Muş, Bulanik, Liz ve Malazgirt ovaları-
dır. Tümüyle Fırat havzası içinde yer alan
Muş il topraklarını, başta Murat Irmağı ve
onun kolu olan Karusu sular. Bunların dı-
şında Çiçekveren Deresi, Heronek Suyu, Liz
Suyu, Çolbuhu Deresi, Korsu Deresi, Me-
manli Suyu sayılabilir. En önemli göller
Haçlı (Bulanık), Seki (Hamurpet), Akdoğan
ve Gaz gölleridir. İklim ve Bitki Örtüsü: Ge-
nelde sert karasal iklim egemendir. Ancak
sıcaklık ve yağış, yörelere göre değişiklik
gösterir. Bitki örtüsü, çayır otları, step bitki-
leri ve meşe ormanlarından oluşur. Özellikle
kuzeyde ormanlar geniş yayılma alanı bulur-
ken, yaylalarda otsu ve ağaçsı step bitkileri
egemendir. Ovalarda ise, çayır otları yaygın-
dır. Akarsu boylarında ağaçlıklara rastlanır.
Ekonomi: Yörede ekonomi tarıma dayanır.
Sanayi gelişmemiştir. Faal nüfusun % 85’i
tarımla uğraşır. Tarla tarımı hayvancılıktan
sonra gelir. “Velikanı” peyniri ve kilimi (geo-
metrik şekilli) meşhurdur. En çok tahıl ekimi
yapılır. Ekim alanı az ve iklim şartları elve-
rişsiz olduğundan tarım ürünü çeşidi ve
verim azdır. Sebzecilik ve meyvecilik geliş-
memiştir. Az miktarda kavun, karpuz, üzüm
ve lahana yetiştirilir. Başlıca ürünler buğday,
arpa, mısır, nohut, tütün ve şeker pancarıdır.
Ekonomisinin temelini hayvancılık oluşturur.
Besi hayvancılığı henüz başlangıç safha-
sında olup genellikle mera hayvancılığı ya-
Muş'dan bir görünüm
Muş
Yüz ölçümü
:8.023 km
2
Nüfusu
:405.309 (2008)
İlçe sayısı
:6
İl trafik kodu
:49
MUŞ
