üretim merkezleriydi; yine pirinç ve pamuk ziraati de önemliydi. Osmanlı belgelerine bakıldığında Anadolu’nun büyük kısmında toplam üretimin % 90 veya daha fazlasını oluşturan tahılların -tıpkı günümüzdeki gibi- monokültür halinde bulunduğu ve bunun hayvancılıkla tamamlandığı açıkça görülmektedir. Kaynaklarda meyve ve sebze ile ilgili isimler çoğunlukla genel ifadelerle belirtilmiş, bazen de tek tek ürünlerin isimleri ve bunlardan alınan vergi miktarları yazılmıştır. İncelenen dönem içerisinde Osmanlı Anadolu’sunda yaklaşık 80 çeşit
meyve ve sebzenin üretildiği tespit edilmiştir.
Tarım faaliyetlerinin yanında ve çoğunlukla onun tamamlayıcısı olarak yürütülen hayvancılık ve arıcılık, sanayi öncesi toplumların, topraktan sonraki en önemli zenginlik kaynakları arasındadır. Osmanlı topraklarında en geniş çapta, en kolay beslenen, dolayısıyla en çok yararlanılan hayvan -bugün olduğu gibi- koyundur. Keçi, nicelik bakımından da, nitelik bakımından da koyunun gerisinden gelir. Eti ve sütü koyununki kadar bol ve makbul değildir. Kılı da koyunun