1692
n
Devlet adamı,“Vekayiname” yazarı ve tarihçi
Nişancı Abdi Paşa, görevli bulunduğu Sakız’da
öldü.
n
Arabacı Ali Paşa’nın azli sonrası Çalık Ali Paşa,
veziriazamlığa atandı (27 Mart).
n
Avusturyalılar tarafından 8 ay 4 gün kuşatma
altında tutulan Varat Kalesi, yardım gelmemesi ve
açlık sebebiyle çatışma olmaksızın teslime
mecbur kaldı (18 Temmuz).
1693
n
IV. Mehmet (Avcı), tahttan uzaklaştırılışından
5 yıl sonra 52 yaşında öldü (6 Ocak). Cenazesi,
Edirne’den İstanbul’a getirilip annesinin Yeni
Cami’deki türbesine defnedildi.
II. AHMET DÖNEM‹ OLAYLARI
Türk ordusunun can kayb› azd›.
Fakat çekilirken top ve a¤›rl›klar›n›
düflmana kapt›rm›flt›. Binlerce çad›r ve ordu ha-
zinesi de düflman›n eline geçmiflti. Düflman,
100 bin kiflilik ordusundan 50 binini
kaybetti¤i için çekilen Türk ordusunu
takip edememiflti ama çekilen asker,
Tuna’n›n balç›kl› k›y›lar›nda peri-
flan oldu. Güçbela Belgrad’a gi-
debildi.
Bozgundan k›sa bir
süre sonra K›r›m ordusu
yetiflti. Fakat art›k yapabilece-
¤i bir fley yoktu. K›r›m han›, manza-
ray› büyük bir üzüntü ile seyretti. A¤›rl›klar›-
n› yitiren Türk ordusu savaflacak durumda de¤ildi. Düfl-
man ise top-tüfek üstünlü¤ü sa¤lam›fl, düzenini yeniden
kurmufltu.
Köprülü Faz›l Mustafa Pafla’n›n Salankemen Sava-
fl›’nda flehit düflmesinden sonra II. Ahmet, k›sa aral›klar-
la Arabac› Ali Pafla’y› (1691), Hac› Ali Pafla’y› (1692),
Bozoklu Mustafa Pafla’y› (1693), Sürmeli Ali Pafla’y›
(1694) sadrazam olarak atad›. Bu sadrazamlar da görev-
lerini Edirne’de sürdürdüler veya cepheye gittiler.
MA⁄LÛB‹YETLER B‹RB‹R‹N‹ ‹ZL‹YOR
Köprülü Faz›l Mustafa Pafla’n›n ölümü ve Osmanl› or-
dular›n›n bozgunuyla sonuçlanan savafllar, Osmanl›lar
için tam bir y›k›m oldu. Kamaniçe’yi kuflatan Lehler, Tu-
na’ya do¤ru indiler. Varat Kalesi elden ç›kt›. Venedikliler
de Dalmaçya’da sahilde bulunan Gabella Kalesi’ni ele ge-
çirdiler. Venediklilerin Sak›z adas›na asker ç›karmas›na da
engel olunamad›.
SAKIZ ADASI ELDEN ÇIKIYOR
Sürmeli Ali Pafla, bütün makamlara kendi adamlar›n›
yerlefltirmekle u¤raflt›¤› bir s›rada, Venedik donanmas›
Sak›z adas›na asker ç›karm›flt›. Anadolu k›y›lar›na çok ya-
k›n oldu¤u için bu adan›n önemi büyüktü. Papal›k, Malta
ve Floransa gemileri de Venediklileri destekliyordu. Sak›z
Kalesi’ni koruyan Türk muhaf›zlar› ise 1300 kifliden iba-
retti. Bunlar›n, 12 bin kiflilik, iyi donat›lm›fl düflman kuv-
vetlerine uzun süre dayanmas› mümkün de¤ildi. Yard›m
da yetiflmeyince “vire” ile (çat›flma olmaks›z›n) teslim ol-
dular (21 Eylül 1694). Vireye göre, Sak›z’daki Müslü-
manlar, gemilerle Çeflme’ye nakledildi.
327
Niflanc› Abdi Pafla’n›n Vekayiname adl›
tarih kitab›ndan bir sayfa
(Topkap› Saray› Kitapl›¤›)
II. Ahmet’in kaftan›
