1695
n
IV. Mehmet’in büyük oğlu II. Mustafa, 31 yaşında
tahta çıktı (6 Şubat).
n
Kaptan-ı Derya Mezemorto Hüseyin Paşa,
Sakız adasını Venediklilerden Koyunadaları
Savaşı’yla geri aldı (18 Şubat).
n
Veziriazam Sürmeli Ali Paşa görevden alındı;
yerine Elmas Mehmet Paşa atandı (2 Mayıs).
n
II. Mustafa, Macaristan’ı geri almak için
Avusturya seferine çıktı (30 Haziran).
n
Lippa Kalesi fethedildi (9 Eylül).
n
Osmanlı donanması, Midilli açıklarında
Venediklilere karşı Zeytinburnu zaferini kazandı
(18 Eylül).
n
Lugos Savaşı (22 Eylül):
Osmanlı ordusu ile Veterani komutasındaki Avusturya
ordusu arasında Tamışvar’ın doğusundaki Lugos’ta ya-
pılan 3 saatlik şiddetli savaşta, Osmanlı ordusunun
taarruzu karşısında sıkışan Avusturya ordusu yenildi.
Avusturya ordusunun büyük bir kısmı kılıçtan geçirildi.
Geri kalanı esir alındı. Avusturya ordusu komutanı Ve-
terani de ölenler arasındaydı. Lugos Kalesi, ağırlıklarıy-
la ele geçirildi. Fakat Rumeli Beylerbeyi Mahmut Pa-
şa ile Diyarbakır Beylerbeyi Şahin Mehmet Paşa bu
savaşta şehit oldular.
n
Azak Kalesi, 95 gün süren düşman kuşatması
sonrası kurtarıldı (13 Ekim).
I. Deli Petro (Koca Petro) komutasındaki 300 topa
sahip 200 bin kişilik Rus ordusunun, Azak Kalesi’ni
savunan Osmanlı-Kırım birlikleri ile yaptığı savaşta,
Kefe Beylerbeyi Murtaza Paşa ile Kaplan Giray’ın
gösterdikleri kahramanlık sonucu Ruslar, 95 gün sü-
ren Azak Kalesi kuşatmasını kaldırıp geri çekilmek
zorunda kaldılar. Bu kuşatmada Rus ordusu, 50 bin
kayıp verdi.
II. MUSTAFA DÖNEM‹ OLAYLARI
Y
‹RM‹
‹
K‹NC‹
O
SMANLI
P
AD‹fiAHI
I I
.
M
USTAFA
PAD‹fiAHLAR ALBÜMÜ
334
Koyunadalan Deniz savafl›
(Tablo: Hüsnü Tengüz)
Zeytinburnu Deniz Savafl›
(Tablo: Fahri Kaptan, Deniz Müzesi)
II. Süleyman, 1691’de Edirne’de ölünce Mustafa’n›n
tahta ç›kart›lmas› bir kez daha gündeme geldi. Ancak yi-
ne “ekber evlâd” yaklafl›m› ile II. Ahmet padiflah oldu.
II. Ahmet’in saltanat› boyunca (1691-1695) Mustafa da
Edirne’de kald›. Bu padiflah›n ölümcül hastal›¤› s›ra-
s›nda, yerine o¤lu ‹brahim’in tahta oturtulmas› ve
Mustafa’n›n padiflahl›k hakk›ndan yoksun b›rak›l-
mas›, vezirler aras›nda tart›fl›lmakla birlikte Mustafa,
Edirne Saray›’n›n “cülus mahalli” olan mekân›na
taht kurdurup oturdu. Saraya gelen sadrazam, vezir-
ler, ulema ve a¤alar, misafir odas›nda toplan›p biat
için huzura girdiler. Cülus töreni bitince Alay Köfl-
kü’ne geçti ve amcas› II. Ahmet’in cenazesinin ‹stan-
bul’a götürülmesi için buyruk verdi.
Babas› IV. Mehmet’in padiflahl›¤› s›ras›nda sevi-
len bir flehzade idi. ‹yi e¤itim görmüfl ve korkusuz
yaflam›flt›. Hayat görüflü ve yönetim tecrübesi de
vard›. Tahta ç›k›fl›ndan üç gün sonra Edirne’de bir
II. Mustafa
