1702
n
İstanbul Boğazı Anadolu yakasında, Amcazade
Hüseyin Paşa adına, Amcazade Hüseyin Paşa
Yalısı yapıldı.
Amcazade Hüseyin Paşa Yalısı :
Asya yakasın-
da ve Anadolu Hisarı’nın kuzeyinde, İstanbul Boğazı’nın
günümüzde ayakta kalan en eski yalısıdır. Meşruta Yalı
olarak da bilinir. 1699’da yapımına başlanmış, 1702 yı-
lında tamamlanmıştır. Bugüne kalan yapı, eskiden Am-
cazade Hüseyin PaşaYalısı’nın selâmlık dairesinin divan-
hanesini teşkil ediyordu. Harem dairesi ise selâmlığın
70-80 m kadar güneyindeydi.Aralarındaki bahçe, arka-
daki tepenin eteklerine kadar uzanıyordu. Haremin es-
ki bir fotoğrafından hareketle iki katlı, iki büyük sofalı ve
15-20 odalı olduğu tahmin edilmektedir. Deniz cephe-
sinde üç geniş oda çıkma yapıyordu.Yalının 1893 Rus
Savaşı sırasında yerleştirilen Rumeli göçmenleri yüzün-
den tahrip olduğu ve kısmen yıktırıldığından ya da bir
yangınla ortadan kalktığından söz edilir. Ancak, daha
yüzyılın ilk çeyreğinde Osmanlı sivil mimarlığının eşsiz
bir eseri olarak dikkat çekmiş olmasına rağmen,Amca-
zade Hüseyin PaşaYalısı’nda en büyük tahribata, günü-
müze kadar süren ihmal neden olmuştur.
1956’de yetersiz bir onarım gören yapı, bugün, ortadan
kalkma tehlikesiyle karşı karşıyadır.
1703
n
“Tatar fitnesi” diye adlandırılan Kırım isyanı,
Çelebi Yusuf Paşa tarafından bastırılmıştı. Bu
isyanda Kırım Hanı Devlet Giray, veziriazamın da
kendisiyle beraber olduğunu söylediğinden
Daltaban Mustafa Paşa azledilip yerine Rami
Mehmet Paşa veziriazamlığa getirildi (24 Ocak).
Daltaban Mustafa Paşa, azlinden üç gün sonra
idam edildi. Bu olayda parmağı olan ve Mehmet
Paşa’yı veziriazamlığa getirten de Şeyhülislâm
Feyzullah Efendi’dir.
n
“Edirne Vak’ası”nın ardından II. Mustafa’nın
9 yıllık saltanatı sona erdi ve III. Ahmet padişah
oldu (22 Ağustos).
II. MUSTAFA DÖNEM‹ OLAYLARI
Hazine darl›¤› nedeniyle düflünülen yeni bir kaynak
kahve vergisi oldu. Özellikle ‹stanbul’da kahve tüketimi
afl›r› düzeyde olup uygulanan verginin art›r›lmas›nda ha-
zine aç›s›ndan yarar görüldü.
KARLOFÇA ANTLAfiMASI
1699’da Avusturya, Rusya, Venedik ve Lehistan ile
Karlofça Antlaflmas›’n›n imzalanmas› üzerine bu devlet-
lerden gelecek elçilerin Edirne’de de¤il, ‹stanbul’da huzu-
ra kabul edilmeleri gerekli görüldü¤ünden II. Mustafa, zo-
runlu olarak 10 Eylül 1699’da ‹stanbul’a geldi. Ancak
Fransa, Osmanl› Devleti’nin, Avusturya, Rusya ve Vene-
dik’le bir dizi ticarî haklar› da içeren Karlofça Antlaflma-
s›’n› imzalam›fl olmas›ndan rahats›zl›k duydu.
4 Eylül 1702’de Amcazade Hüseyin Pafla azledilerek,
Daltaban Mustafa Pafla sadrazam atand›. Hüseyin Pafla,
II. Mustafa’n›n izniyle Silivri’deki çiftli¤ine yerleflti. Ancak
22 Eylül’de burada öldü.
MAL ALIM SATIMI YASAKLANDI
II. Mustafa döneminde ayaklanmalar ve eflk›yal›k, ‹s-
tanbul’da ise hayat pahal›l›¤› bafll›ca sorunlard›. Avru-
pa’dan mal getirilmesi ve baflta savafl araç gereçleri olmak
üzere ‹stanbul’dan mal ç›kart›lmas› yasakland›¤›ndan ti-
caret olanaklar› k›s›tlanm›flt›. Yeni vergiler de halk› ez-
mekteydi. Yerli çuha kullan›m›n›, gayrimüslimlerin k›rm›-
z› elbise ve sar› mest giymemelerini, kad›nlar›n soka¤a ka-
l›n yaflmak örtünerek ç›kmalar›n› içeren hükümler ç›karan
Rami Mehmet Pafla da, kendisini sadrazaml›¤a getiren
Feyzullah Efendi’nin bask›s›ndan y›lg›nl›k göstermekte
gecikmedi. II. Mustafa ise sadrazama, hocas›n›n dedikleri-
ni aynen yapmas›n› uyar›yor, Rami Mehmet Pafla’y›, Fey-
zullah Efendi’nin arabas›n›n önünde sadrazam s›fat›yla
yayan yürümek gibi bir zillete boyun e¤dirtiyordu.
Y
‹RM‹
‹
K‹NC‹
O
SMANLI
P
AD‹fiAHI
I I
.
M
USTAFA
PAD‹fiAHLAR ALBÜMÜ
340
II. Mustafa döne-
minde hayat
pahal›l›¤› artm›fl
ve kad›nlar›n
soka¤a kal›n
yaflmak
örtünerek
ç›kmalar›
yolunda hüküm-
ler ç›kart›lm›flt›.
(istanbul’da Gündelik
Hayat)
