1709
n
Beşiktaş’taki Kara Mehmet Paşa Yalısı, sahilsaray
olarak düzenlendi; bahçesinde lâleler yetiştirildi.
n
İsveç Kralı Demirbaş Şarl (Charles), Poltova’da
Rus Çarı Deli Petro’ya mağlûp olması üzerine
maiyetiyle birlikte Türkiye’ye iltica etti.
1710
n
Boğdan voyvodası Mihail’in ihaneti yüzünden
Ruslar, bu prenslik toprağında mülteci olarak
bulunan 2000 İsveç askerini kılıçtan geçirdi. Bu
yüzden Boğdan voyvodası görevden alındı ve
Türk-Rus ilişkileri gerginleşti. Fakat her iki tarafın
savaştan çekinmesi sebebiyle daha önceki barış
antlaşması yenilendi.
n
İsveç kralına gösterilen misafirperverliğin devlete
ağır külfetler yüklediği, kralın Bender’deki ikâme-
tinin ileride Rusya ile yeni bir savaşa sebep
olacağı gerekçesiyle Sadrazam Çorlulu Ali Paşa
azledilip Köprülü Numan Paşa veziriazamlığa
getirildi (16 Haziran).
n
Numan Paşa’nın azli sonrası Baltacı Mehmet
Paşa ikinci kez sadrazam oldu (18 Ağustos).
1711
n
Veziriazam Baltacı Mehmet Paşa’nın
komutasındaki Osmanlı ordusu, Prut seferine
çıktı (9 Nisan).
n
3 gün süren Prut Savaşı’nda Kırım Hanı Devlet
Giray’ın da yardımıyla Rus ordusu kuşatıldı. Rus
ordusunun aman dilemesi sonucu Prut Barış
Antlaşması yapıldı (21 Temmuz).
n
İstanbul’daki düşmanları tarafından, çarı elden
kaçırmakla suçlanan Baltacı Mehmet Paşa
görevden alındı; yerine Gürcü Yusuf Paşa veziri-
azam oldu (20 Kasım).
Baltacı Mehmet Paşa
(1660 Osmancık - 1713
Limni): Osmanlı sadrazamıdır. Memleketi olan Osman-
cık’tan İstanbul’a gelince bir yakını aracılığıyla saray bal-
tacıları ocağına girdi. Şehzadeliğinde III.Ahmet ile tanış-
tı. III.Ahmet padişah olunca onu önce imrahorluğa, son-
ra da kaptan-ı deryalığa atadı (1704).Aynı yıl içinde de
sadrazam oldu. Ancak bu sadrazamlığı kısa sürdü.
1706’da azledilerek Erzurum valiliğine gönderildi.
1707’de Sakız adası muhafızı, 1709’da Halep valisi ol-
du. 1710 yılında ikinci kez sadrazamlığa getirildi. Bu
sadrazamlığının en önemli olayı, Prut seferi ve Prut Ant-
laşması’dır. Prut Antlaşması’nı imzalayıp Edirne’ye dö-
nünce azledildi ve Midilli adasına (1711), daha sonra
Limni adasına sürüldü.
III. AHMET DÖNEM‹ OLAYLARI
Y
‹RM‹
Ü
ÇÜNCÜ
O
SMANLI
P
AD‹fiAHI
I I I
.
A
HMET
PAD‹fiAHLAR ALBÜMÜ
350
PRUT SEFERİ VE ANTLAŞMASI
Prut Seferi:
Osmanlı Devleti’nin Çarlık Rusyası’na karşı düzenlediği se-
ferdir. Rusya ile 1700 yılında imzalanan İstanbul Antlaşması’ndan sonra
Osmanlı Devleti ile Rusya arasında anlaşmazlıklar eksik olmamıştı. Poltava
Savaşı ve XII. Şarl’ın Osmanlı Devleti’ne sığınması, bu anlaşmazlıkları daha
da artırdı. Bu durumda Osmanlı Devleti, Çarlık Rusyası’na savaş ilân etti.
Osmanlı ordusu, 1711 baharında İstanbul’dan hareket etti ve Temmuz
ayında Çar I. Petro komutasındaki Rus ordusunu Prut nehri kenarında Gu-
ra Seresti isimli bataklıkta kuşattı. Rusların yardım ve iaşe alması, geri çe-
kilmesi imkânsız hâle geldi. Bu durumda Çar I. Petro barış istemek zorun-
da kaldı.
Prut Antlaşması,
Osmanlı Devleti ile Çarlık Rusyası arasında imza-
landı. Antlaşmanın başlıca koşulları şunlardı:
1) Azak Kalesi, 1699 Karlofça Antlaşması’nın koşullarına uygun olarak Osman-
lı Devleti’ne geri verilecektir.
2) Antlaşmalara aykırı olarak,Azak Kalesi yakınlarında yapılmış olanTaygan Ka-
lesi, Dinyeper ırmağı üzerindeki Kemanka Kalesi ve Samara Kalesi yıkılacak
ve bundan sonra o bölgelerde yeni kale yapılmayacaktır.
3) Ruslar, Lehistan işlerine ve Barabaş, Potkalı ve Kırım Hanlığı’na bağlı kazak-
ların işlerine hiçbir şekilde karışmayacaklardır.
4) Ruslar, İsveç Kralı XII. Şarl’ın memleketine gitmesine karışmayacaklar ve kra-
la saldırmayacaklardır.
5) Osmanlı topraklarına gelip giden Rus tüccarlarından başka Osmanlı İmpa-
ratorluğu topraklarında Rus elçisi bulunmayacaktır.
6) Osmanlı Devleti, Rus uyruklarını; Çarlık Rusyası da Osmanlı uyruklarını kendi
devletine karşı tahrik etmeyeceklerdir.
7) Çarlık Rusyası eskiden olduğu gibi Kırım Hanlığı’na vergi verecektir. Antlaş-
ma koşulları, I. Petro’nun ve Çarlık Rusyası ordusunun Prut seferi sırasın-
da düştüğü umutsuz durum gözönünde tutulursa, Çarlık Rusyası için çok
uygun ve elverişliydi. Bu elverişli koşulların elde edilmesinde Sadrazam
Baltacı Mehmet Paşa’nın ve bazı yakın adamlarının rüşvet aldıkları ileri
sürüldü ve bunlar ağır şekilde cezalandırıldılar.
Rus ‹mparatoriçesi I. Katerina’n›n Baltac› Mehmet Pafla’y› çad›r›nda ziyaretini
betimleyen resim
(Münif Fehim)
