379
Frans›z elçisi Marquis de Villeneuve, I.
Mahmut’la yapt›¤› görüflmede
Kapitülâsyonlar›n süreklili¤i için yeni bir
ferman elde etti. Yukar›daki gravürde bu
tür ziyaretlerden birini yapan Frans›z filo-
su ‹stanbul Bo¤az›’nda
1740
n
Hacı İvaz Mehmet Paşa görevden alındı, yerine
Nişancı Hacı Ahmet Paşa veziriazamlığa getirildi
(23 Haziran).
n
Ayasofya ek binaları, sıbyan mektebi ve şadırvanı
yapıldı.
Ayasofya Sıbyan Mektebi :
İnşa edildiği tarih, ki-
tabesinden anlaşılamayan bu yapı,Ayasofya avlusunda,
parka bakan bölümdedir. 1740’lı yılların hemen başın-
da I. Mahmut tarafından yaptırıldığı bilinir.
Taş ve tuğla malzemenin almaşık kullanılması ile zarif
bir görünüm kazanan bina, pek çok sıbyan mektebinde
olduğu gibi iki katlı olarak inşa edilmiştir. Zemindeki kat
iki bölümdür. Bugün camekânla kapatılmış iki kemer ile
dışarı açılan mekânın ne amaçla yapıldığı belli değildir.
Bu kattaki kapalı olan bölüm ise büyük ihtimalle “bev-
vap odası” olmalıdır. Üst kat kare bir mekândır ve taş
bir merdivenle çıkılır. Merdivene komşu duvar ise üçer
pencerelidir. Çatı, dört eğimli olmakla birlikte tam orta-
sında kasnağı pencereli, aydınlık feneri görüntüsünde bir
kubbeye sahiptir.
Ayasofya Şadırvanı:
I. Mahmut tarafından, Ayas-
ofya’nın birtakım ek binalarla donatılması sırasında,
1740’ta yaptırılmıştır. Şadırvan, Ayasofya’nın Osmanlı
devrinde ana girişi durumuna gelen güneydeki yan ka-
pısının yakınına yerleştirilmiştir.
Şadırvanın revağı, bir sekizgenin köşelerine oturtulmuş
ve mukarnaslı başlıklarla donatılmış sütunların taşıdığı
sivri kemerlerden oluşmaktadır. Mermerle örülmüş olan
revak kemerlerinin üstünde, dış yüzde, Baltacızade
Mustafa Paşa’nın celi sülüs hattıyla kabartma olarak
yazılmış ve yaldızlanmış bir kuşak yazısı dolaşmaktadır.
I. MAHMUT DÖNEM‹ OLAYLARI
I. Mahmut taraf›ndan yapt›r›lan
Ayasofya S›byan Mektebi
Ayasofya fiad›rvan›
(Gravür: Bartlett)
