44
AMASYA, Orta Karadeniz bölümünde, Yeşilır-
mak’ın orta çığırında il. Kuzeyde Samsun, ba-
tıda Çorum, doğuda Tokat, güneyde Yozgat’la
çevrilidir. Yüzey Biçimleri: İl, Yeşilırmak ve kol-
larının oluşturduğu vadiler ve suladığı ovalar
üzerinde kuruludur. Yüzey biçimi genellikle en-
gebeli bir yapıdadır. İl toprakları kuzey ve do-
ğudan dağlarla çevrilidir. En yüksek noktası
Akdağ’dır (2.058 metre). Batı ve kuzeybatı yön-
leri ise geniş ovalara açıktır. Suluova, Taşova
ve Gümüşova başlıca düzlüklerdir. Yeşilır-
mak’ın yanı sıra, onun kolları olan Çorum suyu,
Çekerek suyu ve il merkezinin yakınında Yeşi-
lırmak’a katılan Tersakan Çayı, il topraklarını
sulayan akarsulardır. İklim ve Bitki Örtüsü: İlin
kuzeyi ve güneyi iklim bakımından iki ayrı özel-
lik gösterir. Genelde Karadeniz iklimi ile iç ke-
simlerin karasal iklimleri arasında bir geçiş
özelliğine sahiptir. Yüksekliğe göre farklı iklim
yapıları gözlenir. Yağışlar genellikle ilkbahar ve
sonbahar aylarına rastlar. İl topraklarının dörtte
biri ormanlarla kaplıdır. Bunun içinde nitelikli
orman alanı % 16 dolayındadır. Egemen ağaç
türü kayın, ardıç ve karaçamdır. Akarsu boyla-
rındaki ağaç topluluklarının dışında, zayıf ot-
laklar, bitki örtüsünü tamamlar. Ekonomi: İlin
ekonomisi tarıma dayanır. Ekili alanların üçte
ikisi tahıla ayrılmıştır. Tütün, şeker pancarı gibi
endüstri bitkilerinin yanı sıra meyve yetiştirilir;
özellikle elması ünlüdür. Koyun ve sığır besle-
nir. Çeltek civarında linyit çıkarılır. İldeki en
önemli sanayi kuruluşu, Suluova’daki şeker
fabrikasıdır. Ayrıca gıda sanayii, dokumacılık,
orman ürünleri, ilin ekonomisinde önemli yer
tutar. Turistik Yerler: Amasya: Kale ve kral me-
zarları; Amasya Müzesi (yörenin zengin tarihî
geçmişini yansıtan eserler, İlhanlılardan kalma
altı mumya); Danişmendli, Anadolu Selçuklu
ve Osmanlı dönemlerinden günümüze kalan
birçok cami, mescit, türbe, hamam ve medrese;
Amasya’dan 35 km uzaklıkta, Amasya-Tokat
yolu üzerindeki Ezine Pazarı Hanı (1238). Gü-
müşhacıköy: Köprülü Mehmet Paşa Camii
(1660) ve 1669’da tamamlanan arasta; Gümüş
kasabasındaki Haliliye Medresesi (1415’te).
Merzifon: Merzifonlu Kara Mustafa Paşa Camii
(1667), Bedesten (17. yüzyıl), Taşhan (17. yüz-
yıl), Çifte Hamam (1388); Mustafa Bey Hamamı
(1436), Tuzpazarı Hamamı (1677), Kara Mus-
tafa Paşa Hamamı (1678).
AMASYA (05)
Amasya ilinin merkezi. Anadolu’nun en eski
yerleşim yerlerinden biridir. Yeşilırmak Va-
disi’nde şehri önemli merkezlere bağlayan kara
ve demir yolları kavşağında yer alır. Yüz öl-
çümü 1.730 km
2
, nüfus 128.703 (2008). İlk
Çağ kaynaklarında kentin adı Amasieia şek-
linde kayıtlıdır. MÖ I. binden sonra kent ve yö-
resine Hitit ve Lidya devletleri egemen oldular.
Bunları, MÖ 6. yüzyılda Persler, MÖ 4. yüzyılda
Makedonyalılar ve Pontus devletleri izledi.
MÖ 1. yüzyılda Romalılar kenti Pontos Kral-
Amasya’dan geçen Yeşilırmak kıyısındaki evler.
Amasya
Yüz ölçümü
:5.731 km
2
Nüfusu
:323.675 (2008)
İlçe sayısı
:7
İl trafik kodu
:05
AMASYA
