40
AKSARAY, İç Anadolu Bölgesi’nde il. 1989’a
kadar Niğde iline bağlı bir ilçeyken bu tarihte
il oldu. Tuz Gölü’nün güneydoğusu yakı-
nında, yol kavşağı üzerindedir. Kuzeyinde
Tuz Gölü, Ankara ve Kırşehir, doğusunda
Nevşehir, Niğde, batısında ve güneyinde
Konya ile çevrilidir. Yüzey Biçimleri: İç Ana-
dolu bölümünün orta Kızılırmak kesiminde-
dir. Bölgede Hasandağı, Melendiz Dağları ve
Ekecik Dağı gibi volkanik dağlar ile lavların
meydana getirdiği platolar yer alır. Batıda ise
Konya Ovası’nın büyük kesimi Aksaray sınır-
ları içerisinde kalır. Melendiz Dağlarından çı-
karak Tuz Gölü’ne dökülen Uluırmak, geniş
bir plato meydana getirir. Yanardağ küllerinin
sıkışmasından oluşan tüf tabakalarının çok
kolay kazılabilme özelliği nedeniyle bölgede
çok sayıda yer altı şehri ve dik yamaçlara
kaya içinde yerleşme birimleri yapılmıştır. 7
yüzyıl sonlarından itibaren Müslüman Arap-
ların Anadolu üzerinden İstanbul’a yaptıkları
sefer nedeniyle bölgeye sığınan Hristiyanla-
rın sayısı çok artmış, Ihlara, Güzelyurt ve Gö-
reme gibi yerleşim birimleri oluşmuştur.
İklim ve Bitki Örtüsü: Bölgeye İç Anadolu’nun
kara iklimi egemendir. Yağış kışın ve ilkba-
harda düşer. En yaygın bitki örtüsü bozkırdır.
Ekonomi: İlin ekonomisi tarıma dayanır. En
önemli tarım alanı Aksaray Ovası’dır. Başlıca
bitkisel ürünler şeker pancarı, tahıl, baklagil-
ler, patates ve soğandır. Hayvancılık önemli
gelir kaynaklarının başında gelir. Küçük çapta
arıcılık ve tavukçuluk yapılır. Un, süt ürünleri,
yem, rafine tuz, tuğla ve kiremit fabrikaları
belli başlı sanayi tesisleridir. Turistik Yerler:
Aksaray: Kent merkezinde Aksaray Ulucami,
Eğri Minare, Zinciriye Medresesi, Aksaray-
Konya yolu üzerinde Sultan Han (1.229),
4.800 m
2
lik alanıyla Anadolu’daki Selçuklu
kervansaraylarının en büyüğü), Aksaray-
Niğde yolu üzerinde Anadolu Selçuklu yapı-
larından Ağzıkara Han (13. yüzyıl) ve Alay
Han (12. yüzyıl), kente 34 km uzaklıktaki Ih-
lara Vadisi’nde mağara konutlar, mağara, ki-
lise ve manastırlar; vadi tabanında, Melendiz
Suyu kıyısında turistik yerler.
AKSARAY (68)
İç Anadolu’da, Tuz Gölü’nün güneydoğu-
sunda kent ve aynı adı taşıyan ilin merkezi.
Şehir Aksaray Ovası’nın batısındaki Melendiz
Suyu (Uluırmak) vadisinde kurulmuştur. Yüz-
ölçümü 4.336 km
2
, nüfusu 251.628 (2008).
İlk Çağda Arkhelais adını taşıyan kenti, son
Kapadokya Kralı Arkhelaos’un Garsuara adlı
yerleşmeyi geliştirerek kurduğu sanılmakta-
dır. Bizans’la Müslüman Araplar arasında bir-
çok kez el değiştiren kent, Malazgirt
Savaşı’nın (1071) ardından Türklerin ege-
menliğine girdi. II.Kılıç Arslan, yıkık durum-
daki Aksaray’ı bir İslam kenti olarak yeniden
kurdu, kentin çevresini surla çevirdi ve cami,
medrese, çarşı, hamam yaptırdı. Azerbay-
can’dan getirdiği din bilginleri, zanaatkâr ve
tüccarları kente yerleştirerek kenti, Anadolu
Aksaray’daki Ağzıkara Han.
Yüz ölçümü
:8.051 km
2
Nüfusu
:370.598 (2008)
İlçe sayısı
:7
İl trafik kodu
:68
AKSARAY
Aksaray
