69
de bütün Anadolu gibi Bizans İmparatorluğu’nun
payına düştü. Sultan Alparslan 1068’de Ardahan’ı
fethederek Türk topraklarına kattı. 1071 Malazgirt
Zaferi’nden önce Anadolu’nun ilk fethedilen parça-
larından biri de oldu. Türk hâkimiyetine girdikten
sonra sırasıyla İlhanlılar, Celayirliler, Timurlular, Ka-
rakoyunlular ve Akkoyunlular bölgeye egemen ol-
dular. Akkoyunlu İmparatorluğu yıkılınca, bölge
Safevilerin eline geçti. 1535’te Osmanlı topraklarına
katıldı; 1578’de Çıldır eyaletine bağlı sancakmerkezi
oldu. 1828’de Ruslar tarafından işgal edildiyse de,
Edirne Antlaşması’yla (1829) yeniden Osmanlılara
bırakıldı. 1877’den 1918’e kadar Rusların elinde
kaldı. Brest-Litovsk Antlaşması’yla (1918) Osman-
lılara kaldıysa da Mondros Mütarekesi gereği Os-
manlı birlikleri Ardahan’dan çekilince Gürcülere
bırakıldı. 23 Şubat 1921’de Gürcüler şehri boşalttılar
ve 13 Ekim1921’de imzalanan Kars Antlaşması’yla
tamamen Türkiye’ye bırakıldı. 1924’te il merkeziyken
iki yıl sonra ilçemerkezi durumuna getirilerek Kars’a
bağlandı. 27Mayıs 1992’de tekrar il oldu. İl sınırları
içindeki Ardahan Kalesi, merkez ilçede Kura Irmağı
kıyısındadır. 1556’da yeniden tamir ettirilen kale,
günümüzdeki hâlini almıştır. Yapısı, Anadolu ve Ru-
meli hisarlarına benzemektedir. 14 kulesi bulunan
surların uzunluğu 745 metredir.
İlçe
İlçe Nüfusu
Merkez
40.875
Çıldır
11.800
Damal
7.108
Göle
32.578
Hanak
10.666
Posof
9.215
Toplam 112.242 (2008)
ARDAHAN’IN İLÇELERİ
Ardahan Şeytan Kalesi.
Ardahan'ın Çıldır ilçesindeki Çıldır gölü.
