94
BATMAN, Güneydoğu Anadolu Bölge-
si’nde il ve bu ilin merkezi olan kent.
1990’da Siirt’in Beşiri, Kozluk ve Sason;
Mardin’in Hasankeyf, Gercüş ilçeleri bağ-
lanarak il yapılmadan önce Siirt’e bağlı ilçe
merkeziydi. Kuzeyinde Muş, doğusunda
Bitlis ve Siirt, güneyinde Mardin, batısında
Diyarbakır illeriyle çevrilidir. Yüzey Biçim-
leri: Batman ili topraklarının büyük kısmı
dağlarla kaplıdır. Kuzeyinde Güneydoğu
Torosları meydana getiren Güney Muş
Dağları, Sason ve Kozluk ilçelerini tama-
men kaplar. Bu bölgedeki en yüksek nok-
talar, Sason Dağı (Aydınlık Dağı) (2.973
metre), Zupser Tepe (2.721 metre) ve Tan-
rıdağı Tepesi’dir (2.044 metre). Sason Dağı
aynı zamanda ilin en yüksek noktasıdır. İlin
en geniş ovası, il merkezinin bulunduğu
Batman Ovası’dır. Ova, Batman Çayı Vadisi
ve Dicle Vadisi ile birleşmeden önce ge-
nişleyen bölümde meydana gelmiştir. Bat-
man Çayının taşıdığı alüvyonlarla kaplı ve
çok verimlidir. İlin diğer ovalarından Be-
şiri, Batman Ovası’na göre çok küçüktür.
Garzan Çayı’nın taşıdığı alüvyonların birik-
mesiyle meydana gelmiştir. İl, akarsu yö-
nünden fazla zengin değildir. Batman’ın
güneyinden geçen Dicle Nehri ile Batman
Çayı, ilin iki önemli akarsuyudur. Batman
Çayının meydana getirdiği vadi, Batman-
Diyarbakır il sınırını çizer. İklim ve Bitki
Örtüsü: Batman ilinde genel anlamda Ak-
deniz iklim özellikleri görülür. Yazları sıcak
ve kurak, kışları ise nisbeten ılık ve yağış-
lıdır. Yağışlar yükseklerde kar, ovalarda
yağmur şeklindedir. Senelik ortalama sı-
caklık 16°C, yağış miktarı ise 552 milimet-
redir. İl toprakları bozkırlarla kaplıdır.
Buralarda bozkır bitkilerinden başka bit-
kiye rastlanmaz. Dağlık bölgelerde az da
olsa meşelikler vardır. Ekonomi: Akarsu
vadilerinin tabanlarındaki düzlüklerde
tarım (buğday, arpa, mercimek, üzüm,
pamuk, tütün) ve meyvecilik yapılırken,
Sason Dağı’nın yaylalarında hayvancılık
(koyun ve kıl keçisi) en yaygın ekonomik
etkinliktir. İlin en önemli doğal zenginliği
Raman Dağı’nda, Kozluk ilçesindeki Şelmo
Köyü’nde ve başka bazı noktalarda çıkarı-
lan petroldür. Güneydoğu Anadolu Projesi
(GAP) içinde yer alan Batman’da, projenin
tamamlanmasıyla tarımsal üretimde büyük
artış beklenmektedir. Turistik Yerler: Ha-
sankeyf ve yöresi: İlçe merkezinde Cami-
ürrızk (1409, yıkık durumda), Hasankeyf
Kalesi, kale içinde saray (12. yüzyıl) ve
Ulucami (14. yüzyıl), İmam Abdullah Zavi-
yesi (15. yüzyıl), Koç Camii (15. yüzyıl
başları), Dicle üzerinde Artuklu eseri Ha-
sankeyf Köprüsü (12. yüzyıl). Kozluk ve
yöresi: Hızır Bey Camii (1512), İbrahim
Bey Camii (1705). Havaalanı: Batman As-
kerî Havaalanı (Diyarbakır Havaalanı kapa-
lıyken sivil uçuşlara da açılır).
Batman
Batman'dan bir görünüm
Yüz ölçümü
:4.671 km
2
Nüfusu
:485.616 (2008)
İlçe sayısı
:6
İl trafik kodu
:72
BATMAN
