157
lar›n›n trajik özünü oluflturur. So-
runlar›n› dile getirdi¤i yöre insan›n›
co¤rafyas›, tarihi, sosyo-ekonomik
yap›s›yla birlikte bir bütün içinde
sergiler. Düfl-gerçek, mitos-günlük
yaflam, romanlar›n›n bu bütünlü-
¤ünde yer al›r.
Çukurova’daki Akçasaz bataklar›-
n›n kurutulmas›, ülkenin sanayilefl-
meye geçifl evresinde gerçeklefltiri-
lir. Böylece bu genifl alanlardaki ve-
rimli topraklar artar. A¤alar aras›n-
daki toprak kavgas› da bu evreden
sonra (1950) h›zlan›r. Bu verimli
topraklar› elde etme savafl›, bunun
sonuçlar›n›n Çukurova insan›n›n
yaflam›na yans›mas› Yaflar Ke-
mal’in romanlar›n›n ana temalar›n›
oluflturur.
Da¤›n Öte Yüzü
üçlemesinde Toros-
lar’daki yoksul bir da¤ köyünde ya-
flayan insanlar›n pamuk tarlalar›n-
da ›rgat olarak çal›flmak üzere Çu-
kurova’ya yapt›¤› yolculuk
(Orta Di-
rek)
, do¤ayla savafl›r ve güçlüklere
direnirken umutsuzlu¤a düflen hal-
k›n kendine bir mitos yaratmas›; bir
köylüyü evliya hâline getirip ona s›-
¤›nmas›
(Yer Demir Gök Bak›r)
, açl›k
korkusu yenilince bu mitosun y›k›l-
mas›
(Ölmez Otu)
anlat›l›r.
Yaflar Kemal, bu üçlüde düflle ger-
çek aras›nda s›k›flan insan›n yok-
luk-yoksunluk trajedisinden kesit-
ler sunar. Do¤a koflullar›n›, insan-
do¤a, insan-insan çat›flmas›n› ça¤-
r›fl›mlar ve geriye dönüfllerle dile
getirir. ‹nsan›n mitos yaratma ger-
çe¤ini, çat›flmala-
r›n toplumsal bo-
yutunu Anadolu
insan›n›n töreleri,
gelenekleri, inanç-
lar›, yaflama bi-
çimleri ekseninde
yans›t›r. Akçasaz’
›n A¤alar›
(Demir-
ciler Çarfl›s› Cina-
yeti
ve
Yusufçuk
Yusuf)
Akçasaz
batakl›¤›n›n kuru-
tulmas›ndan (do-
¤an›n de¤ifltiril-
mesi) sonra de¤iflen toplum düzeni
ve üretim biçimi (eski a¤alar›n sa-
nayi alan›na yat›r›m yapmas›, f›r-
satç› ailelerin yükselifli vb.) anlat›l›r.
Yaflar Kemal’in bu romanlar›nda
kaç›n›lmaz olan› sergileyifl biçimi
önemlidir. Geçmifl-flimdi-gelecek
ekseninde çöküflün, geliflenin, yoz-
lafl›p çözülenin trajik görünümünü
sergiler. Bu kez bambaflka bir biçim
ve dil kullan›r: geriye dönüfller, iç
konuflmalar, yo¤un do¤a betimle-
meleri, uzun cümle kurulufllar›...
Van’dan Çukurova’ya göçen bir aile-
Yaflar Kemal Çukurova’daki de€iflimi,
feodal iliflkilerden kapitalizme geçifl
aflamas›nda yöre insan›n›n bu de€iflim
karfl›s›ndaki sosyo-ekonomik
konumunu sergiler.
Yaflan›lan toplum gerçeklerinin
bireyin psikolojik yap›s›nda ve
do€adaki etkilerini dile getirir.
