151
yararlanarak halka mal olmufl efsa-
neleri, modern anlat›ya uzak düfl-
meden fliirsel bir üslupla anlat›r.
YAfiAR KEMAL’‹N
ROMAN GERÇE⁄‹
Yaflar Kemal’in roman gerçe¤i, Çu-
kurova yöresinin de¤iflimi, dönüflü-
mü üzerine temellendirilmifltir. ‹lk
yay›mlanan roman›
‹nce Memed
,
gerek içeri¤i gerekse biçimi ve anla-
t›m›yla onun ro-
man gerçe¤inin
birçok ipuçlar›n›
tafl›r.
Yaflar Kemal’in
romanc›l›¤›nda iki
evre ay›rt edilir:
Ulaflabilme evresi
ve aflabilme evre-
si. Ulaflabilme ev-
resi; tan›kl›k, ro-
man
gerçe¤ini
kurma, yo¤unlafl-
ma
süreçlerini
kapsar.
Hüyükteki
Nar A¤ac›, Teneke, ‹nce Memed, Da-
¤›n Öte Yüzü
üçlüsü bu evrenin eser-
leridir. Yaflar Kemal, romanc›l›¤›n›n
bu ilk evresinde Çukurova gerçe¤ine
tan›kl›k eder; ülkenin tarihsel, top-
lumsal ve ekonomik durumunun de-
¤iflmekte oldu¤unu vurgular.
Üç Anadolu Efsanesi, A¤r› Da¤› Efsa-
nesi, Binbo¤alar Efsanesi, Çak›rcal›
Efe, Filler Sultan› ile K›rm›z› Topal
Kar›nca
geçifl veya aray›fl dönemi
ürünleri olarak kabul edilir.
Aflabilme evresinde düflünsel ve
edebi birikimiyle tarihsel, toplum-
dan oluflan üçlemesinde topraks›z
köylünün sorunlar› ve bu sorunla-
r›n belirledi¤i toplum-do¤a iliflkileri
a¤›r basar.
Masal-destan kar›fl›m› bir anlat›
olan
A¤r› Da¤› Efsanesi
’nde Yaflar
Kemal, bir halk efsanesini yine fliir-
sel bir dille ve masal-halk hikayesi
motiflerini kullanarak anlat›r.
Binbo¤alar Efsanesi’
nde Osman-
l›’n›n yerlefltirme politikas›na karfl›
koymaya çal›flan, tarih sahnesinden
silinme aflamas›ndaki Türkmenler
ifllenir.
Demirciler Çarfl›s› Cinayeti
,
feodal kal›nt›lar›n, kan davas› ve öç
alma saplant›s›n›n yol açt›¤› çat›fl-
malar ekseninde geliflir.
Deniz Küs-
tü
’de deniz ve büyük kent insanlar›
sergilenir.
Zaman zaman diyaloglar›n yan› s›-
ra, bilinç ak›fl› tekni¤inin baz› ö¤ele-
rinden de yararlanan Yaflar Ke-
mal’in romanlar›na destans› bir ha-
va egemendir. Halk dilinden ve flii-
rinden, törelerden bol bol ve ustaca
Sanat›n›n en verimli
kayna€›, Güney
Anadolu bölgesindeki
köy, kasaba ve flehir
hayat›, bu bölgede
yaflayan her s›n›ftan ve
her yafltan insan, onla-
r›n birbirleriyle ve do-
€ayla iliflkileri üzerine
gözlemleridir.
