Selçuklu ve erken Osmanl› camileri-
nin enine dikdörtgen planl›, çok
ayakl›, çok ifllevli plan flemas›n› iki
ayakl› bir sistemle çözüme ulaflt›ran
Edirne’deki Üç fierefeli Cami baflka
bir gelene¤in temsilcisiydi. Sekiz
aya¤a oturan merkezi kubbesiyle
eski bir kilise olan Küçük Ayasofya
Camii, bu plan flemas›ndan hara-
ketle etkileyici bir iç mekân yarat-
makta yeni im-
kânlar sunan dik-
kat çekici bir ya-
p›yd›. Son olarak
fetihten az sonra
infla edilen Fatih
Camii, dikdörtgen
plan›, ortada bü-
yük kubbe, üç
yanda birer küçük
kubbe ve mihrap
üzerinde bir yar›m
kubbeden oluflan
örtü sistemiyle
daha da gelifltiri-
lebilecek bir örnek
olarak duruyordu.
Meslek hayat›n›n
bafllang›ç y›llar›n-
da, 1543-1548 ara-
s›nda, gerçeklefl-
tirdi¤i
fiehzade
Camii ile hem plan hem hacim ve
mekân düzenlerinde mutlak denile-
bilecek bir merkezili¤e ulaflarak
Ayasofya ve Beyaz›t camileriyle he-
saplaflmay› baflard›. Sinan “ç›rakl›k
eserim” diye niteledi¤i fiehzade Ca-
mii’inde, merkezi kubbeyi dört ya-
r›m kubbeyle çevirerek köflelere bi-
rer küçük kubbe yerlefltirmifltir.
1550-1557’de gerçeklefltirdi¤i Süley-
maniye Camii’inde ise merkezili¤i
7
YARATICILI⁄IN USTASI S‹NAN
Sinan’›n yarat›c›l›¤› büyük ve orta
boy camilerinde gerçeklefltirdi¤i ya-
p› flemalar›n›n özgünlü¤ünde yatar.
Kubbeli strüktürün varabilece¤i bü-
tün olanaklar› deneyen Sinan, bir
yandan var olan biçimleri kendi an-
lay›fl› içinde de¤erlendirerek aflar-
ken bir yandan da yepyeni çeflitle-
melerle de¤iflik katk›larda buluna-
bilmenin yollar›n› aram›flt›r. Sinan
mimarbafl›l›¤a atand›¤›nda karfl›-
s›nda ona meydan okuyan befl
önemli eser bulunuyordu. Bunlar›n
flüphesiz en baflta geleni, iki yar›m
kubbeyle desteklenen büyük kubbe-
siyle Ayasofya’yd›. Mimar Hayred-
din’in Ayasofya’dan hareketle ger-
çeklefltirdi¤i Beyaz›t Camii bu tipte
ikinci örne¤i oluflturuyordu. Arap
camileriyle bunlardan esinlenen
S e l i m i y e C am i i
