ana kubbenin ortas›ndan geçen bir-
birine dik iki eksenin hacimsel den-
gesiyle elde etmifltir. Eksenlerin bi-
rinde ana kubbeyi Ayasofya’da ve
Beyaz›t Camii’nde oldu¤u gibi iki
yar›m kubbeyle desteklerken yan-
larda küçük kubbelerden yararlan-
m›flt›r. Sinan, ‹stanbul’a silüetini
kazand›ran önemli eserlerden biri
olan Süleymaniye’yi “kalfal›k eseri”
olarak niteler. Sinan’›n, Ayasof-
ya’n›n plan›na benzer bir baflka de-
nemesi
de
1580’de infla et-
ti¤i K›l›ç Ali Pafla
Camii’dir. Orta
sah›n iki yar›m
kubbeyle des-
teklenen merke-
zi kubbeyle, yan
sah›nlar çapraz
tonozlarla örtü-
lüdür. Sinan, K›-
lݍ Ali Pafla Ca-
mii’nde Ayasof-
ya’dakine ben-
zeyen bir plan
flemas› uygula-
m›flt›r.
Çok ayakl›, eni-
ne dikdörtgen
planl› Arap ve
Selçuklu camile-
rinin geliflmifl bir
örne¤i olan Edirne’deki Üç fierefeli
Camii’de ana mekân bir büyük kub-
be ve iki yanda ikifler kubbeyle ör-
tülmüfltü. Sinan, Kara Ahmet Pafla
(1554-1555), Molla Çelebi (1561), So-
kullu Mehmet Pafla (Kad›rga, 1571-
1572), Atik Valide (1583) camilerinde
ana kubbenin köflelerini yar›m kub-
belerle destekleyerek bu sistemi da-
ha da gelifltirmifltir. Piyale Pafla Ca-
mii’ni (1573) ise çok kubbeli, çok ifl-
levli ulu cami tipinden esinlenerek
tasarlam›flt›r. Sinan burada dikdört-
gen biçimindeki ana mekân› iki bü-
yük sütunu ba¤layan kemerlere
oturttu¤u alt› kubbeyle örtmüfl ve
yanlara do¤ru tonozlarla genifllet-
mifltir. Üç yandan iki katl› revaklar-
la çevrilmesi, yap›ya de¤iflik bir gö-
rünüm kazand›rmaktad›r.
Fatih Camii’nin bir ana kubbe, mih-
rap önünde ona dayal› bir yar›m
kubbe ve üç yandaki kubbelerden
oluflan örtü sistemini Üsküdar’daki
Mihrimah Sultan Camii ile daha ile-
ri bir düzeye ulaflt›rd›. Ana kubbeyi
üç yönden yar›m kubbelerle destek-
ledi ve yar›m kubbeleri köflelere
do¤ru mukarnas dolgulu çeyrek
8
S ü l e yma n i y e C am i i
