göz açt›rm›yorlard›. Buradan kaçmaya olanak yoktu. Acaba
köleler nereye götürülecekti? Dick Sand, yerlilerin dilini bil-
medi¤i hâlde, Kazonde köle pazar›na götürüleceklerini se-
zinlemiflti.
Zenci köleleri beyazlardan ay›rm›fllard›. Onlar›, bir Arap
subay›n emrine verilen bir düzineye yak›n Arap askeri bekli-
yordu. Dick Sand’in bulundu¤u yer ötekilerinden elli ad›m
uzaktayd›. Delikanl›, arkadafllar›yla konuflmak için çareler
düflünüyordu. Bir iki konuflma giriflimi bofla gitti. Bafl›nda
bekleyen Arap subay›, Dick Sand’in amac›n› sezinleyerek
onu uzaklaflt›rd›.
Bir süre sonra, tiz bir boru sesi duyuldu. Tutsaklar› tekme-
leyerek yerlerinden kald›rd›lar ve kafile a¤›r a¤›r yola koyuldu.
* * *
Böylece Kazonde’ye do¤ru yürüyüfl bafllad›. Sabahlar›,
konaklad›klar› yerden erkenden yola ç›k›yorlard›. Ö¤leyin
mola veriliyordu. Ne verilen molalar ne de yiyecek yeterliydi.
Açl›k ve yorgunluktan s›k s›k ölüm olaylar›na rastlan›yordu.
Yolda b›rakt›klar› ölüler, kafile uzaklaflt›ktan sonra, vahflî hay-
vanlara yem oluyordu.
Bu yolculuk süresince, Dick Sand, günlük notlar alm›flt›:
(25 - 27 Nisan aras›) Yüz otuz befl metre geniflli¤inde bir
›rmak geçtik. Timsahlar bizi parçalayabilirdi.
(28 Nisan) Ya¤mur alt›nda, sulara bata ç›ka yürüdük. Her-
cul ne oldu acaba? Merak ediyorum...
55
