Meydan Savaşı’nda yenilmesinin ardından
Şükrü Naili Paşa komutasındaki 3.Kolordu,
Bursa üzerine yürüyüp 10 Eylül 1922 akşamı Bur-
sa’yı Yunanlılardan geri aldı. 13 Eylül’de Karacabey,
15 Eylül’de Kirmasti ele geçirilerek bölge tümüyle
Yunan işgalinden kurtarıldı. Güzel Sanatlar:
Bursa’da Roma ve Bizans döneminden kalma eser
yoktur. Hisariçi diye bilinen eski şehri çevreleyen
surların Bitinialılar tarafından yapıldığı, sonraları
Romalılar tarafından onarıldığı bilinir. Osmanlıların
ilk başkenti olan Bursa’da, Osmanlı döneminden
kalan pek çok yapı vardır. Osman Gazi’nin oğlu
Alaeddin Bey’in 1335’te yaptırdığı Alaeddin Camii,
şehirdeki ilk Osmanlı yapısıdır. Tuğla bezemeli mi-
naresi dikkat çeker. Osmanlı külliyelerinin ilk ör-
neklerine Bursa’da sıkça rastlanır. Orhangazi
Külliyesi (1339-1340) bu tür külliyelerin öncüsü-
dür. Çekirge semtinde I.Murad zamanından Hü-
davendigâr Külliyesi, I.Bayezid’in yaptırdığı Yıldırım
Külliyesi, I.Mehmed döneminde başlayıp II.Murad
zamanında tamamlanan Yeşil Külliye ve II.Murad’ın
yaptırdığı Muradiye Külliyesi’ndeki binalar, günü-
müzde hâlâ kullanılmaktadır. Şehrin en ünlü anıtsal
camisi, Yıldırım Bayezid’in yaptırdığı Ulucami’dir
(1396-1400). Bursa’da tarihî değeri olan daha pek
çok cami bulunur. Bir zamanlar sayıları 59’a kadar
yükselen medreselerden dokuzu bozulmadan gü-
nümüze ulaşabilmiştir. Külliyeler dışındaki önemli
medreseler Lala Şahin Paşa Medresesi (1339),
Eyne Bey Medresesi (14. yüzyıl), Molla Fenarî
Medresesi (14. yüzyıl), Ahmet Paşa Medresesi’dir
(15. yüzyıl). Osman Bey’den Fatih SultanMehmet’e
kadar tüm Osmanlı padişahlarının türbeleri yanı
sıra padişah annelerinin türbeleri de Bursa’dadır.
Şehirde 14. yüzyıldan 16. yüzyıla kadar yapılmış
38 tarihî hamam vardır. Bursa’nın ünlü kaplıcaları
içinde en eskilerinden biri olan Çekirge’deki Ar-
mutlu (Eski) Kaplıca’nın I. Murad döneminde ya-
pıldığı tahmin edilmektedir. Çekirge Kaplıcası
(1326), Orhan Bey döneminden kalmadır. Bunlar-
dan başka Yeni Kaplıca, Kaynarca (1552), Kara
Mustafa Kaplıcası diğer önemli kaplıcalardır.
Önemli bir ticaret merkezi olan Bursa’da, 14.-16.
yüzyıllardan kalma hanlar, genellikle iki katlıdır. Alt
katlar depodur. Üst katta bulunan odalar avlu çev-
resindeki revaklı geçitlere açılır. Fidan Hanı gibi ba-
zılarının avlularında bir mescit bulunur. İçlerinde
en eskisi, 14. yüzyılın ilk yarısından kalma Emirbey
Hanı’dır. Koza Hanı (II.Bayezid dönemi) gibi büyük
hanların ahırı da vardır. Uzun Çarşı olarak da bi-
linen Büyük Kapalıçarşı, II.Murad döneminden
kalmadır. Birçok han ve bedestenin birleştiril-
mesi ve ortadaki yolun üstünün kapatılmasıyla
oluşmuştur. İlk Osmanlı bedestenlerinden biri
olan Yıldırım Bedesteni (14. yüzyıl), gelişmiş
mimarîsi, 32 mahzeni, 68 dükkânıyla anıtsal
bir yapıdır.
125
Bursa Ulu Cami içinden bir görünüm
