132
ÇANAKKALE, Marmara Bölgesi’nin batısında
il. Türkiye’de, toprakları iki kıtaya yayılan
ikinci ildir (diğeri İstanbul). İl topraklarının
bütünüyle göze çarpan başlıca özelliği, Mar-
mara ile Ege Denizi ve bu denizleri birbirine
bağlayan Çanakkale Boğazı arasında bir “ya-
rımada” görünümü taşımasıdır. İlin kıyıları,
kuzeyde, Marmara Denizi’nin Erdek Körfe-
zi’nden başlar, Çanakkale Boğazı’nın güney-
batı ucunda Kumkale’ye dek uzanır. Boğazın
kuzeyinde Gelibolu Yarımadası’nın tümü ve
Gökçeada, il sınırları içinde kalır. Ege kıyıları
(orta kesiminde yer alan Bozcaada ile birlikte),
kuzeyde Saros Körfezi’nden Edremit Körfe-
zi’nin kuzey kıyısında Küçükkuyu’nun doğu-
suna dek uzanır. Bu kıyı sınırları dışında,
Saros Körfezi’nin kuzeyinde Edirne, kuzeydo-
ğuda Tekirdağ ve doğuda da Balıkesir illeriyle
komşudur. Yüzey Biçimleri: Genellikle enge-
beli bir alandır. İlin en yüksek tepesi (1.774
metre) Kazdağı’ndadır. Diğer önemli yüksel-
tiler Kaya Tepe (1.383 metre), Eğrimermer
Tepe (1.398 metre), Kalafat Tepe (1.417
metre), Gürgen Dağı (1.425 metre) ve Susuz
Tepe’dir (1.507 metre). Adalardaki yükseklik-
ler 700 metreyi aşmaz. Ovalar genellikle
akarsu ağızlarında ve geniş tabanlı vadilerde
görülür. Bunların en önemlileri Kavak, Kilye,
Pirsen, Karabiga, Yalova, Agonya, Bayramiç
ve Kumkale ovalarıdır. İlin büyük akarsuyu
yoktur. Çoğu yağmur ya da eriyen karlarla ka-
baran küçük akarsulardır. En önemlileri şun-
lardır: Tuzla Çayı, Eski Menderes Çayı, Koca-
çay, Mıhlı Çayı, Kocabaş Çayı, Kavak Çayı,
Burgaz Çayı, Bayram Deresi. Çanakkale’de
sözü edilecek başlıca göller Tuzla ve Ece göl-
leridir. İki baraj gölü vardır: Atikhisar ve
Uzunhızırlı göletleri. İklim: Genel karakteriyle
Akdeniz iklim özelliği taşıyan Çanakkale’de
değişik nedenlerle farklılıklar görülür ve geçiş
iklimi tipi gözlenir. Yağışlar yükseklerde, karlı
ve donlu günler iç kesimlerde daha çoktur.
Yağışların ortalama % 46’sı kış, % 25’i son-
bahar, % 22’si ilkbahar aylarında düşer. Rüz-
gârlar genellikle kuzeyden eser. Bitki Örtüsü
ve Hayvanlar: Çanakkale topraklarının yarıdan
çoğu orman ve çalılıklarla kaplıdır; ancak bu
alanların beşte ikisi gerçek orman niteliği
taşır; kalanı bozuk koru ve baltalık durumun-
dadır. Ormanlarda en çok, sırasıyla; Kazdağ
köknarı, karaçam, kızılçam, bodur, ardıç ve
yer yer Akdeniz makileri görülür. Ormanların
bolluğu yaban hayvanlarının yetişmesine ol-
dukça elverişlidir. Kırsal alanlarda keklik ve
bıldırcına rastlanır. Kimi dere ve göllerde ya-
bani ördek ve kaz görülür. İlde ayrıca tavşan
ve yaban domuzu da bulunur. Ekonomi: İldeki
tarım ürünlerinin başlıcaları, buğday başta
olmak üzere tahıllar, bakla, ayçiçeği, şeker
pancarı, zeytin, elma ve domates gibi çeşitli
sebzeler oluşturur. Hayvancılık tarımsal üre-
time göre ikincil konumdadır. En çok koyun
ve kıl keçisi yetiştirilir. Çanakkale aynı za-
manda önemli bir balıkçılık merkezidir. Tarım-
Çanakkale
Yüz ölçümü
:9.887 km
2
Nüfusu
:474.791 (2008)
İlçe sayısı
:12
İl trafik kodu
:17
ÇANAKKALE
Çanakkale Eceabat'tan bir görünüm
