22
bi konularda s›nava tabi tutma yet-
kisi yoktu. Ö¤rencilerin bu ifl için
Uppsala Üniversitesine gitmeleri
gerekiyordu ve baz› profesörler
enstitünün kapat›l›p t›bbi e¤itimin
tamamen Uppsala’ya verilmesini
istiyorlard›. Nobel’in enstitüye ilgi-
sini yönelten bir husus, kurucu ba-
balar› Jöns Jacob Berzelius ve An-
ders Retzius olan uygulama kimya-
s›yd›. Hekimlerin e¤itimi tabii bi-
limlere dayan›yordu. Berzelius o
zamanlar "Hayvan Kimyas›", bugün
ise “Biyokimya” ad› verilen konu ile
ilgilenen, doku ve vücut s›v›lar›n›n
bileflimini analiz eden sayg›n bir
kimyagerdi. Anatomi e¤itimi gören
Retzius ise dokular›n hücresel yap›-
lar›n› mikroskopla inceliyordu. Di-
¤er t›p fakülteleri ile tezat olufltura-
rak hastal›k ve günah iliflkisi üze-
rinde sonsuz ilahiyat tart›flmalar›na
giriliyordu.
Alfred Nobel’in enstitünün temsil-
cileri ile iliflkisi vard›. Bunlardan bi-
ri bir çocuk hekimi ve Karolinska
Institutet’te profesör asistan› olan
Dr. Sten von Hofsten’di. Annesinin
Murad sayesinde bugün nitroglise-
rinin genel bir gaz ve çevre kirletici-
si olarak bilinen ritrik oksit NO gaz›
salarak çal›flt›¤›n› biliyoruz. Bu gaz
endothelial hücre tabakas›nda sal›-
narak kan damarlar›n›n içini kapla-
maktad›r. Buradan düz kas hücre
tabakas›na geçerek miyo flamanla-
r›n gevflemesini sa¤lamaktad›r. Bu-
nun sonucunda kan damarlar› ge-
niflleyip daha çok kan›n akmas›n›
sa¤lamaktad›rlar. Geliflen kan sir-
külasyonu saye-
sinde kalp kaslar›
daha fazla oksijen
almakta ve ac›
azalmaktad›r.
KRAL‹YET CA-
ROLINE TIBB‹
CERRAH‹ ENST‹-
TÜSÜ
Alfred Nobel’in bu
enstitüye fizyoloji
ve t›p alan›nda
ödül
alacaklar›
seçme iflini ema-
net etmesinin se-
bebini anlamak için enstitünün ta-
rihine bir göz atmak gerekir. Ad›
sonradan Carolinska Medico-Surgi-
cal Institute olarak de¤ifltirilen ens-
titü, 1810 y›l›nda küçük t›p kolejle-
rinin ve berberlerin organ kesme
iflini yapt›klar› cerrahi ticaret oku-
lunun birleflmesi ile kurulmufltur.
‹sveç, Rusya ile yapt›¤› savafl› kay-
betmifltir ve orduda hekimlere ihti-
yaç vard›r. Akademik olarak enstitü
Uppsala ve Lund üniversitelerinin
t›p fakültelerinin seviyesine henüz
gelmemifltir. Alfred Nobel 1895 y›-
l›nda vasiyetini yazd›¤› zaman Ka-
rolinska Institutet’in ö¤rencileri t›b-
Ha n t v e r k a r g a t a n ,
S t o c k h o l m ’ d a k i K r a l i y e t
C a r o l i n e T › b b i C e r r a h i
E n s t i t ü s ü
