236
onarımlar yüzünden özgünlüğünü yitirdi); Da-
nişmendlilerden kalma Ulucami (1570) ve Sel-
çuklu yapısı Kuruhan (11. veya 13. yüzyıl).
Elbistan ve yöresi: Karahöyük (Hitit dönemi
yerleşmesi olan höyükte Geç Hitit Dönemi,
Hitit İmparatorluk Dönemi ve Eski Hitit Döne-
mi’nden buluntular, seramik ve kabartmalar);
Elbistan Ulucamii (16. yüzyıl Osmanlı dönemi
yapısı). Pazarcık ve yöresi: Roma ve Bizans
dönemlerinden mezar kapelleri, ev kalıntıları.
KAHRAMANMARAŞ (46)
Akdeniz Bölgesi’nin doğu ucunda, aynı adlı
ilin merkezi olan kent. Nüfusu 511.887
(2008). Tarih: Kentin adı, Asur kitabelerinde
“Markasi” şeklinde geçer. Araplar bu adı
“Mar’aş”a çevirdiler. Kahramanmaraş’ın bu-
lunduğu yöre, Hititlerin en etkin oldukları böl-
gelerden biri olup eski Babil İmparatorluğu’nun
nüfuzu buraya kadar uzanıyordu. Hitit federas-
yonunun dağılma döneminde Maraş kenti,
Gurgun Hitit Prensliği’nin merkezi oldu. Daha
sonra Asurlular yöreye egemen oldular. Ba-
billileri ortadan kaldıran İranlı Medler, Maraş
topraklarına girdiler. MÖ 3. yüzyılda Büyük İs-
kender, tüm bu toprakları ele geçirdi. Kapa-
dokya Krallığı’nın eline geçen Maraş, MÖ 1.
yüzyılda Roma’ya katıldı. Romalılar Maraş’a
“Germanikeia” adını verdiler. 637’de Halife
Ömer devrinde, Araplar tarafından fethedildi.
Daha sonraki yıllarda Müslümanlarda kaldı;
birkaç kez Bizans’ın işgaline uğradı. 1071 Ma-
lazgirt Zaferi’nden sonra Türk Selçuklu orduları
tarafından alındı. I. Haçlı Seferi’nde Haçlıların
işgaline uğradı (1097). Haçlılar zamanında
Maraş, küçük bir Latin senyörlüğü durumunda
idi. 1149’da II.Kılıç Arslan kenti yeniden fethet-
tiyse de 1151’de Zengilere ve Eyyubilere geçti.
Ancak 1208’de, Selçuk Sultanı Gıyasettin Key-
hüsrev kenti geri aldı. 1258’de İlhanlıların yar-
dımıyla Ermeniler kenti işgal ettiler. 1297’de
Memlûklere geçti ve Hristiyan egemenliği
kesin olarak tarihe karıştı. 16.yüzyıl başlarında
Osmanlı topraklarına katıldı ve 1522’de Zul-
kadriye Eyaleti’ne bağlandı. Eyaletin adı
1831’de Maraş olarak değiştirildi. 1898’de
Halep vilayetine bağlı bir sancakken Mondros
Mütarekesi’nin imzalanmasından sonra 22
Şubat 1919’da İngiliz işgaline uğradı. İngiliz-
lerin kısa bir sonra Musul’a karşılık Anado-
lu’nun güney kesiminden çekilmesi üzerine,
işgale karşı düzenlenen Ulucami Mitingi’nin
ardından 30 Ekim 1919’da Fransız birlikleri
Maraş’a girdi. İşgalci Fransızlar ve onların iş
birlikçisi Ermenilere karşı Sütçü İmam’ın baş-
lattığı silahlı direniş halktan geniş destek
gördü. Direnişi örgütlemek için 29 Kasım
1919’da Maraş Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti
kuruldu. 13 Ocak 1920’de Araplar ve 19 Ocak
1920’de Harabe çatışmaları ile 21 Ocak
1920’de başlayan Maraş kent savaşları, Fran-
sızları çekilmeye zorladı (12 Şubat 1920).
Kurtuluş Savaşı sırasında halkın gösterdiği di-
renişten dolayı 7 Şubat 1973’te adı Kahra-
manmaraş olarak değiştirildi. Güzel Sanatlar:
İl merkezinde, bir tepe üzerindeki Maraş Ka-
lesi’nin MÖ I. yüzyıl ile MS 2. yüzyıllar ara-
sında yapıldığı sanılır. Kalenin içinde Kurtuluş
Savaşı’nı simgeleyen Kurtuluş Anıtı (1936) yer
alır. Dulkadiroğulları döneminden kalan eser-
ler arasında Ulu Cami (1496), dikdörtgen
planlı olup Selçuklu geleneğine uygun bir ya-
pıdır. Mihrap nişi mukarnaslı ve dört bordür-
lüdür; mukarnas ve lotus, palmet motifleri
içeren bordürler, ince işçilikleriyle dikkati
çeker. Aynı dönemden kalan Hatuniye Camii
(15. yüzyıl) kesme taştan inşa edilmiştir; son
cemaat yeri ve ana mekânı ahşap çatılıdır. İk-
lime Hatun Mescidi (1549) kare planlı bir ya-
pıdır; son cemaat yerinin sağında türbe
bulunur. Yine Dulkadiroğulları döneminden
günümüze ulaşan Taş Medrese (14. yüzyıl),
düzgün olmayan dikdörtgen planlı açık avlu
çevresindeki bölümlerden oluşur. Avlunun bir
yanında medrese odaları, diğer yanında türbe,
girişin tam karşısında mescit yer alır. İki katlı
bir bina olan Taşhan’ın Dulkadiroğulları za-
manından kaldığı tahmin edilmektedir. Os-
manlı döneminden kalan Tuzhan (18. yüzyıl),
revaklarla çevrili bir avlusu olan iki katlı bir
binadır.
Kahramanmaraş’taki Sütçü İmam Anıtı
