174
ERZURUM, Doğu Anadolu Bölgesi’nde il. Ku-
zeyde Artvin ve Rize, doğuda Kars ve Ağrı, gü-
neyde Muş ve Bingöl, batıda Bayburt ve
Erzincan illeriyle sınırlanır. Yüzey Biçimleri: İl
toprakları genelde dağlıktır. Dağlar doğu-batı
yönünde uzanır. Rize Dağları, Kuzey Anadolu
Dağlarının iç sıraları ve Karasu-Aras Dağları ile
sınırları içinde birbirlerine oldukça yaklaştıktan
sonra, doğu ve batı yönlerinde bir yelpaze gibi
açılır. Rize sınırını çizen Rize Dağlarının doruk-
ları Kaçkar (3.937 metre) ve Verçenik (3.711
metre) tepeleridir. İl sınırları içinde kalan Kuzey
Anadolu Dağlarının iç sıraları, Kop Dağları ile
başlar. Coşan Dağları (2.936 metre), Kop Te-
pesi (2.980 metre), Cecan Dağı (2.900 metre),
Kop Dağlarının başlangıç kesimindeki önemli
doruklarıdır. Doğuya doğru uzanan Kop Dağ-
ları, İspir-Tortum arasını bütünüyle doldurur;
genellikle 2.200 metreyi aşar ve Erzurum
Ovası’nın kuzeyinde birdenbire yükselir (Ak-
baba Dağı, 3.065 m; Gavur Dağları üzerinde
Dumlu Dağı 3.200 metre ve Mescit Dağı 3.239
metre). Dumlu Dağı’ndan doğuya uzanıldığında
Güvercin Dağı ve Kargapazarı Dağlarına (3.288
metre) varılır. Munzur ve Mercan dağlarını
Ağrı’ya dek uzatan Karasu-Aras Dağları; batıdan
doğuya doğru Dumanlı, Palandöken ve Sakal-
tutan (3.070 metre) dağlarını oluşturur. İl top-
raklarının % 4’ünü oluşturan ovalık alanların
başında Erzurum Ovası, Pasinler Ovası ve
Hunus Ovası gelir. Tekman Yaylası, iç sıradağ-
lar üzerindeki irili ufaklı yaylaların dışında en
büyük yayladır. Karasu, Çoruh Irmağı, Oltu
Çayı, Tortum Çayı, Aras Irmağı ve Hınıs Çayı,
ilin başlıca akarsularıdır. Göl bakımından pek
zengin olmayan Erzurum ilinin en önemli gölü
Tortum Gölü’dür. İklim, Bitki Örtüsü ve Yaban
Hayatı, Sert bir karasal iklimin olduğu Erzurum,
Türkiye’nin sıcaklık ortalaması en düşük ille-
rinden biridir. En sıcak aylar temmuz ve ağus-
tostur. Yağışların büyük bölümü ilkbahar
aylarında gerçekleşir. Yılın yaklaşık 154 günü
donlu geçer. İklimin genel yapısı, bitki örtüsü
üzerinde de olumsuz etki yapar. İl topraklarının
büyük bölümü bozkırla kaplıdır. İlin kuzeydo-
ğusunda, dar bir alanda sarıçam ve meşe or-
manları bulunur. Sürekli otlatmadan ötürü çayır
ve meralar çok yoksul durumdadır. Su boyla-
rında düğün çiçeği ve baklagil türleri görülür.
Ekonomi: İl topraklarının yaklaşık yüzde 9’unda
tarım yapılır. Uzun ve şiddetli kış nedeniyle az
miktarda belli ürünler yetiştirilebilir. Ticari
ürünler şeker pancarı ve patatestir. Şiddetli kış
şartlarının büyük ölçüde zorlaştırmasına karşın
hayvancılık, kırsal kesimin önemli bir gelir kay-
nağıdır. İlin yer altı zenginlikleri sınırlıdır. Linyit
ve kayatuzu çıkarılır. Sanayi fazla gelişmemiştir.
Ancak önemli bir ticaret yolu üzerinde bulun-
ması, her dönemde bir ticaret ve konaklama
merkezi olmasını sağlar. Günümüzde öncelikle
canlı hayvan ticareti, ilin gelirinde önemli bir
yer tutar. Erzurum’da her yıl açılan Doğu Fua-
rı’nda bölgenin tarımsal ve ticari malları sergi-
lenir. Osmanlı döneminde dericilik, kürkçülük,
Erzurum
Yüz ölçümü
:24.741 km
2
Nüfusu
: 774.967 (2008)
İlçe sayısı
:20
İl trafik kodu
:25
ERZURUM
Erzurum Kalesi'nden kente bakış
