203
121.848 (2008). Eskiden kervanyolları üze-
rinde önemli bir konaklama yeri olan kent,
bugün Nahçivan ile Gürbulak sınır kapıların-
dan gelen yolların Kars yoluyla birleştiği
yerde, gelişmekte olan bir merkezdir. Tarih:
Iğdır’daki ilk yerleşim tarihinin Urartu döne-
mine kadar gittiği bilinmektedir. Kimmerler,
III. Sardur döneminde bu yerleşimi yıktılar.
Daha sonra Med, Pers, Part, Roma, Ermeni,
Sasani ve Bizans yönetiminde kalan yöreyi
7. yüzyılda Araplar ele geçirdi. 624’te Niha-
vend Savaşı’nda Sasanîleri yenen Halife
Ömer, Iğdır’ı ele geçirdi. Ortodoks Bizans’ın
baskılarından yılan Gregoryen halk Müslü-
man Arapları kurtarıcı gibi karşıladı. Arapla-
rın 657’de sona eren kısa yönetimlerini yine
Bizans egemenliği izledi. Araplar 693’te yö-
reyi tekrar ele geçirdiler ve Bagratlı ailesini
yöre Hıristiyanlarının başına getirdiler. Yöre
bir süre Gürcülerin elinde kaldı. Selçuklu
Sultanı Alparslan 1064’te oğlu Melikşah’ı
Doğu Anadolu’ya gönderdi. Melikşah Iğdır,
Surmani ve Kulp’u (Tuzluca) ele geçirdi.
1239’da Moğollar yöreyi istila ettiler.
1380’de şehri ele geçiren Karakoyunlular
1386’da Timur’a yenildiler. Timur’un ölü-
münden sonra 1406-1468 arasında Karako-
yunlu egemenliği sürdü. 1468’de Akkoyunlu
hükümdarı Uzun Hasan yöreyi ele geçirdi.
Kanuni Sultan Süleyman 1534’te İran Seferi
sırasında Iğdır’ı Osmanlı topraklarına kattı.
1877-1878 Osmanlı Rus Savaşı sonunda
Ruslara bırakılan şehir, 1918’e değin Rus
egemenliğinde kaldı. Ruslar Brest-Litovsk
Antlaşması gereği yöreden çekilince 1919-
1920 yıllarında Ermeni çeteler bölgeye
hakim oldu. TBMM Hükûmeti’nin Doğu Cep-
hesi komutanı atadığı Kâzım Karabekir’in ko-
mutasındaki birlikler bir ileri harekâtla bu
çeteleri geri atarak 13 Kasım 1920’de Iğdır’ı
kurtardılar. Cumhuriyet döneminde Kars
iline bağlı ilçe merkezi olan Iğdır, 27 Mayıs
1992 tarihli yasayla il merkezi yapıldı. Güzel
Sanatlar: Iğdır’daki önemli tarihî yapılar Sür-
meli Kalesi’yle il merkezinden 25 km uzakta
bulunan Selçuklu kervansarayıdır (13. yüz-
yıl).
Ağrı Dağı'nın Iğdır'dan görünümü
IĞDIR’IN İLÇELERİ
İlçe
İlçe Nüfusu
Merkez
121.848
Aralık
22.165
Karakoyunlu 14.273
Tuzluca
25.739
Toplam 184.025 (2008)
ARALIK
Iğdır iline bağlı ilçe ve bu ilçenin mer-
kezi olan kent. Iğdır’ın 56 km doğusun-
dadır. İlçe toprakları 1500-2000 metre
yükseklikteki platolardan meydana
gelir. Güneyinde Ağrı Dağı yer alır.
Başlıca akarsuyu Aras Nehri’dir. Eko-
nomisi tarıma dayalıdır. Başlıca tarım
ürünleri pamuk, çilek, üzüm, buğday,
arpa, patates ve şeker pancarıdır. Hay-
vancılık gelişmiş olup küçük ve büyük-
baş hayvancılık yapılır. İlçede devlet
üretme çiftliği vardır. İklimi her türlü ta-
rıma müsaittir. 1960’ta ilçe olmuş, aynı
yıl belediyesi kurulmuştur.
Nüfusu: 22.165 (2008)
KARAKOYUNLU
(Eski adı: Taşburun), Iğdır iline bağlı
ilçe ve bu ilçenin merkezi olan kent. Iğ-
dır’ın 14 km kuzeydoğusundadır.
İlçe toprakları, orta yükseklikte enge-
beli araziden meydana gelir. Ekonomisi
tarım ve hayvancılığa dayalıdır. Başlıca
tarım ürünleri buğday, arpa, şeker pan-
carı, patates, elma ve armuttur. Merkez
ilçeye bağlı bucakken 1992’de ilçe
oldu.
Nüfusu: 14.273 (2008)
TUZLUCA
Iğdır iline bağlı ilçe ve bu ilçenin mer-
kezi olan kent. İlçe, Iğdır Ovası’nın ku-
zeybatı
ucunda
kurulmuştur.
Kars-Ardahan-Iğdır-Doğubeyazıt kara
yolu buradan geçer. İl merkezine 94 km
mesafededir. İlçe toprakları dağlıktır.
Güney ve güneybatısında Perlit Dağı,
batısında Aşağıdağ, Kuruzdağı ve kuze-
yinde Iğdır Ovası’nın bir bölümü yer
alır. Başlıca akarsuyu Aras Irmağı’dır.
Tekele ait tuzla ve tuğla-kiremit fabri-
kası, başlıca sanayi kuruluşudur. İlçe
halkı geçimini tarım, hayvancılık ve az
miktarda da pamuk ekiminden sağlar.
Nüfusu: 25.739 (2008)
IĞDIR’IN İLÇELERİ
