194
ocakları tükenip kapandıktan sonra kent, bu-
günkü yerine kaymıştır. Eski Gümüşhane,
bugün kentin bir mahallesini meydana getirir.
Önemli bir transit yolu üzerinde bulunmasına
rağmen gelişememiştir. Sanayi kuruluşları
yoktur. Bu nedenle nüfusu bugün de azdır
(1927’de 2.500, 1980’de 12.000, 1985’te
22.067). Kentin eski tarihi hakkında kesin
bilgi yoktur. Yöredeki ilk kalelerin İsa’dan
önce yapıldığı bilinmektedir. Gümüşhane çev-
resi Hititlerin yıkılışından sonra, Urartu ve
Pers egemenliğine girdi. Büyük İskender’in
Pers İmparatorluğu’na son vermesi üzerine
Makedonya yönetimine geçti. Bir süre sonra
Bizans egemenliğine geçti. 7. ve 8. yüzyıllarda
Emevi-Abbasi ve Bizanslılar arasında birkaç
kez el değiştirdi. Selçukluların Anadolu’ya ge-
lişiyle birlikte Türklere geçti. 1467’de Akko-
yunluların yönetimine giren kent, 1514’te
Yavuz Sultan Selim tarafından kesin olarak
Osmanlı topraklarına katıldı. Yöre, tarihi bo-
yunca, Büyük İskender zamanında bulunan ve
o zamandan beri işletilen gümüş madenleri
dolayısıyla önem kazandı. Özellikle Osmanlı-
ların yönetimine geçtikten sonra çok gelişti.
19. yüzyılda Osmanlı-Rus savaşları nedeniyle
halk başka yerlere göç etmeye başlayınca kent
eski önemini yitirdi. Güzel Sanatlar: Eski Gü-
müşhane’deki (Süleymaniye Mahallesi) Sü-
leymaniye Camii (Ulu Cami), Kanuni Sultan
Süleyman döneminden kalmadır; ancak ona-
rımlar yüzünden özgün biçimini kaybetmiştir.
Küçük Cami (12. yüzyıl) yıkık durumdadır.
Gümüşhane’de ayrıca Osmanlı döneminden
kalma ve yine yıkık durumda dört hamam var-
dır. Erzurum yolundaki Tohumoğlu Köprüsü,
Anadolu Selçuklu döneminden kalmadır.
Gümüşhane'nin ilçesi Torul'daki Karaca Mağarası
GÜMÜŞHANE’NİN İLÇELERİ
İlçe
İlçe Nüfusu
Merkez
37.856
Kelkit
41.523
Şiran
18.237
Torul
13.829
Köse
7.220
Kürtün
12.702
Toplam 131.367 (2008)
