16
Türkçe sözcüklerde iki ünlü yan yana bulunmaz. Bu bak›mdan, baz›
yabanc› sözcüklerle ünlüler aras›nda “y” ve “v” sesleri türemifltir:
fiyat, za-
y›f, fayda, tuvalet, laboratuvar, konservatuvar, repertuvar, tuval, pisuvar,
trotuvar, kruvaze...
Ancak, kimi yabanc› sözcüklerde “y”, “v” türemesi görülmez:
fliir, sual,
faiz, laik, puan, suare, fuar, flampuan, kuaför, duayen...
Yabanc› sözcüklerde “g” ünsüzünden sonra gelen “b” sesi, ünsüzlerin
sertleflmesi (titreflimsizleflmesi) kural›na uyarak “p”ye dönüflür:
tespit, is-
pat, müspet, nispet...
Ancak, “s” d›fl›ndaki sert ünsüzlerden sonra gelen
“b”ler “p”ye dönüflmez:
makbul, tatbik, teflbih, ikbal...
Yabanc› sözcüklerde sert (titreflimsiz) ünsüzlerden önce gelen “c” sesi
“ç”ye dönüflür:
meçhul, içtihat...
Ancak, baz› yabanc› sözcüklerde sert ün-
süzlerden sonra gelen “c”nin korundu¤u görülür:
tescil, mescit, tehcir...
Yabanc› bir ek olan “-dar” ekindeki “d” sesi, sert (titreflimsiz) ünsüzler-
den sonra ünsüzlerin sertleflmesi (titreflimsizleflmesi) kural›na uyarak “t”ye
dönüflür:
taraftar, emektar, minnettar...
Ancak, baz› yabanc› sözcüklerde
sert ünsüzlerden sonra gelen “d” sesi korunur:
takdim, tasdik, takdir...
BÜYÜK HARFLER‹N KULLANILIfiI
26. A. Tümceler Büyük Harfle Bafllar
Gülümsedi, sonra sordu:
— Kazand›k m›?
Bu soruya, susmak flöyle dursun, hepsi birden karfl›l›k verdiler. Her
a¤›zdan birden bir hayk›r›fl yükseldi:
— Kazand›k ya! Tabi kazand›k.
* Tümce içinde baflkas›ndan aktar›lan ve t›rnak içine al›nan tümceler
de büyük harfle bafllar.
Büyük Frans›z düflünürü Montaigne, “Kavuflabildi¤imiz zevk ve nimet-
lerin hepsi mutlaka dertlerle, üzüntülerle kar›fl›kt›r.” der.
* ‹ki çizgi aras›ndaki aç›klama tümceleri ise büyük harfle bafllamaz.
Birkaç gün önce - cuma günüydü san›r›m - seni sormufltu.
27. B. Dizeler Büyük Harfle Bafllar
Seneler geçip gider, büyürsün.
Bir gün olur, hepsi biter:
Endifleler, o çocuk üzüntün
Hepsi biter.
(Behçet Necatigil)
Ancak, baz› fliirlerde dizelerin büyük harfle bafllamad›¤› da görülür.
02-Yaz›m K›lavuzu/008-056 21/07/2010 20:44 Page 16
