23
58. 5.
“Alt” sözcü¤üyle oluflturulan ve somut olarak yer belirten birleflik
sözcükler ayr› yaz›l›r:
su alt›, yer alt›...
59. 6.
“-r, -an, -maz” ekleriyle kurulan ön ad tamlamas› yap›s›ndaki bir-
leflik sözcükler ayr› yaz›l›r:
döner kebap, çalar saat, güler yüz, uçan daire,
tükenmez kalem, ç›kmaz sokak...
60. 7.
Ad soylu bir sözcük ile “etmek, olmak, eylemek, k›lmak” yard›m-
c› eylemlerinin oluflturdu¤u birleflik eylemlerde ad, ses düflmesi ya da tü-
remesine u¤ramam›flsa, bu tür birleflik eylemler ayr› yaz›l›r:
söz etmek,
ay›rt etmek, alay etmek, yok olmak, muhtaç olmak, t›rafl olmak, kabul ey-
lemek, namaz k›lmak, terk etmek, yanl›fl olmak, göç etmek, dans etmek,
mest olmak...
61. 8.
Yasalarda bitiflik yaz›lanlar d›fl›ndaki kurum ve kurulufl adlar› ay-
r› yaz›l›r:
Türkiye Büyük Millet Meclisi, Ankara Ticaret Odas›, Türkiye Ga-
zeteciler Sendikas›, Yüksek Seçim Kurulu, Türk Tarih Kurumu, Türk Tan›t-
ma Vakf›, Türkçe Ö¤retim Merkezi...
62. B. ‹kilemelerin Yaz›m›
‹kileme, bir sözcü¤ün yinelenmesi, anlamlar› yak›n ya da karfl›t olan ya
da sesleri birbirini and›ran sözcüklerin yan yana kullan›lmas›d›r.
1.
‹kilemeler ayr› yaz›l›r:
azar azar, afla¤› yukar›, boflu bofluna, çoluk
çocuk, el ele, teke tek, ucu ucuna, düfle kalka, e¤ri bü¤rü, fl›p›r fl›-
p›r, c›r c›r (ötmek), tak tak (vurmak), süklüm püklüm, y›ldan y›la, ba-
fla bafl, körü körüne, pisi pisine, yar›m yamalak, ev bark, bata ç›ka,
kem küm, h›r gür, omuz omuza, cik cik (ötmek), p›l› p›rt›...
2.
“m” ünsüzü ile bafllayan ikilemeler de ayr› yaz›l›r:
çocuk mocuk, de-
de mede, ›fl›k m›fl›k, kap› map›, ufak mufak...
3.
‹kilemelerden yap›lm›fl adlar bitiflik yaz›l›r:
c›rc›r, civciv, f›rf›r, hofl-
befl, d›rd›r, z›pz›p, h›rgür, ç›tç›t...
4.
Kimi kal›plaflm›fl ikilemeler de bitiflik yaz›l›r:
çerçöp, darmada¤›n,
delidolu, karmakar›fl›k, kellifelli, suspus, anbean...
63. C. Pekifltirme Ön Adlar›n›n Yaz›m›
Pekifltirme ön adlar› bitiflik yaz›l›r:
apayr›, apaç›k, bembeyaz, büsbü-
tün, capcanl›, ç›r›lç›plak, çepeçevre, dosdo¤ru, dümdüz, güpegündüz, kap-
kal›n, kaskat›, k›pk›rm›z›, koskoca, mosmor, masmavi, sapasa¤lam, s›ms›-
cak, s›r›ls›klam, sipsivri, simsiyah, tamtak›r, tertemiz, tostoparlak, upuzun,
yapayaln›z, yemyeflil, yusyuvarlak, yepyeni...
02-Yaz›m K›lavuzu/008-056 21/07/2010 20:44 Page 23
