110
as›l› bir müzisyenle yaflamay› göze
al›r. Halide Edip’in kad›n kahra-
manlar›, çevrelerinde hayranl›k
uyand›ran insanlard›r. Ortak özel-
liklerinden biri de, erkekleri kiflilik-
leriyle etkileyip onlara maddi ve
manevi bak›mdan egemen olmala-
r›d›r:
Yeni Turan
’›n kad›n kahrama-
n› Kaya, “inançlar›yla çevresine te-
sir eden ve onu de¤ifltiren ilk kad›n
örne¤idir.” Kaya, ayn› zamanda par-
ti önderi O¤uz’un da arkas›ndaki
güçlü yönlendiricidir.
Ateflten Göm-
lek
’teki Ayfle, hem ‹hsan hem de Pe-
yami taraf›ndan sevilmesine ra¤-
men kiflisel mutlulu¤unu “zaferden
sonraya” ertelemesini bilir; ‹ngiliz-
lerin sömürgeci ve iflgalci oldu¤u-
nun fark›na erkeklerden önce var›r
ve umutsuzluk içinde bocalayan su-
baylar› zafer için yüreklendirerek
eyleme geçirir.
Sinekli Bakkal
’›n Ra-
nemin toplumunda pek az görülen
(Halide Edip’in kendi de bunlardan
biridir.), toplumsal yaflamda etkin,
iyi e¤itim görmüfl, bir ya da birkaç
yabanc› dil bilen, müzik, özellikle de
klasik Bat› müzi¤i kültürü alm›fl tip-
lerdir. Bu kahramanlar›n o dönemin
ortalama Türk kad›n›n› temsil et-
medi¤i aç›kt›r. Halide Edip’in top-
lumda etkinli¤inin artt›¤›n› görmek
istedi¤i ideal ka-
d›nlard›r bunlar.
‹lk dönem ro-
man l a r › ndak i
kad›nlar eflleri-
nin dengi de¤il-
dir. Bu, Halide
Edip’in ilk evlili-
¤inin getirdi¤i
düfl k›r›kl›¤›yla
aç › k l anab i l i r :
Raik’in annesi
evlilik düzeni ve
kocas›n›n iha-
netiyle mutsuz olur.
Heyula
’n›n
kahraman› olan Selma’n›n kocas›
Haflim’den Handan’›n kocas› Hüsnü
Pafla’ya kadar, efllerine ihanet eden
bütün erkekler, efllerini anlayama-
yacak ölçüde bencil, hatta baz›lar›
kaba sabad›r.
Seviyye Talip
’te Fahir,
Macide’yi kendisini anlayacak dü-
zeyde görmez; o, ‹ngiliz kad›nlar›na
hayrand›r. Oysa Macide, “kendisi ol-
mak” istemektedir. Seviyye ise an-
laflamad›¤› kocas›n› terk edip Macar
