120
bir antlaflma imzaland›. Bu antlafl-
ma ile Kanuni Azerbaycan’› ele ge-
çirmekten vazgeçti. fiah da Osman-
l› kazançlar›n› kabul etti.
‹ÇER‹DE AYAKLANMALAR
Gücünün doru¤undaki ‹mparator-
lukta yer yer bafl gösteren ayaklan-
malar, gelecekteki ciddi toplumsal
sorunlar›n habercisiydi.
Kanuni Sultan Süleyman tahta ç›k-
t›¤›nda 1519 y›l›nda Tokat dolayla-
r›nda fieyh Celal’in önderli¤inde
bafllam›fl olan Celali ‹syanlar› de-
vam etmekteydi. Dinsel yan› oldu-
¤u kadar, vergi art›r›m›na ve vergi
toplay›c›lar›n yolsuzluklar›na karfl›
bir hareket olarak da geliflen bu
ayaklanma k›sa zamanda büyük
kentlere kadar yay›ld›. K›sa süre
içinde bast›r›lan bu ilk ayaklanma-
y›, 1525 y›l›nda Sultan Süleyman’›n
vergileri yeniden art›rmas›n›n yol
feri, Safevi tehlikesini ortadan kal-
d›rmakla birlikte Anadolu’daki Ale-
vi-Türkmen huzursuzlu¤unu gide-
rememiflti. 1533’teki Osmanl›-
Habsburg bar›fl›ndan sonra Kanuni
dikkatini Safevilere çevirdi. Os-
manl› ordusu 1534’te I. Tahmasb’›
yendikten sonra Ba¤dat ve Tebriz’e
girdi. Fakat Padiflah ‹stanbul’a dö-
nünce onun karfl›s›na ç›kmaktan
çekinen fiah Tahmasb Azerbay-
can’› yeniden denetimi alt›na ald›.
Irak ise Osman-
l› hâkimiyetin-
de kald›. Hatta
Basra Osmanl›
yönetimine ge-
çince Dicle ve
F›rat’tan Hint
Ok y anu s u ’ na
inmek olana¤›
da do¤du.
1547’de
fiah
T a h m a s b ’ › n
kardefli Elkas
Mirza ile Safevi
sald›r›lar›ndan kaçan fiirvan hâki-
mi, Kanuni’ye s›¤›n›nca Osmanl›lar
1548’de tekrar Azerbaycan’a girdi-
ler. Mirza, kardefli ile savaflmak
için ‹ran’a ilerlerken Kanuni Gür-
cistan’a do¤ru s›n›rlar›n› geniflletti.
1553’te ‹ran’a yönelen Padiflah fiir-
van, Erivan, Nahç›van ve Karaba¤
yörelerini ele geçirdi. Bu seferler
sonucu Tahmasb bar›fl istemek zo-
runda kald› ve 1555’te Amasya’da
K a n u n i S u l t a n
S ü l e yma n ’ › n t a h t a ç › k › fl ›
