132
r›, bak›fllar›n gizemli bir labirent-
te kayboldu¤u bu yerleri bambafl-
ka bir dünyaya dönüfltürür. Söz
konusu manzaraya yaln›zca
Mo-
na Lisa
’da de¤il
Karanfilli Madon-
na’
n›n ilk versiyonunda da rastla-
n›r. Bu tablo Freud’un ünlü çö-
zümlemesine (
Leonardo da Vin-
ci’nin Bir Çocukluk An›s›
, 1910)
kaynakl›k etmifltir. Meryem’in
mavi giysisinin k›vr›mlar›nda bir
akbaba flekli gördü¤üne inanan
Freud’a göre Leonardo, yaflam›n›n
ilk y›llar›nda meydana gelen bir
olay (befli¤ine bir akbaban›n sal-
d›rmas›) yüzünden bilinçsizce bu
flekli çizmifltir.
MUC‹T LEONARDO
Leonardo’dan söz ederken onun
“sanatç› ifli” makinelerini görmez-
den gelmek düflünülemez. Bugün
bile hâlâ pek çok bilim adam›na
mas›n› sa¤la-
yan iflaret, kur-
banl›k paskal-
ya kuzusudur.
Sanatç›, Azize
Anna’n›n yü-
zünde yads›na-
mayacak
bir
tazeli¤i koru-
makla birlikte
iki kad›n ara-
s›ndaki yafl far-
k›n› yans›tma-
y› baflarm›flt›r.
Leonardo’nun çizdi¤i birçok yüze
özgü etkili ve gizemli gülüfl (söz-
gelimi Mona Lisa’n›nki) burada da
görülmektedir. Sanatç›n›n kar-
mafl›k yeryüzü flekillerine ilgisini
yans›tan, gerçeklerden (Dolomit-
ler) esinlenerek yapt›¤› engin
da¤l›k manzara, bizi gizemli bir
evrene tafl›r. Ressam›n hayal gü-
cü, bu puslu uzakl›klar›, bu da¤la-
