7
ler düzleminde ›fl›k kuram› derhal
mekanikle ba¤dafl›k, homojen bir du-
ruma gelecekti. Einstein, esirin sonu-
nu ilan etmekle bu ayr›l›¤›, heterojen-
li¤i ortadan kald›rd›, ›fl›¤›n görelilik
kuram›n› ortaya koydu ve onu meka-
nikle birlefltirdi.
Einstein yine 1905’te ›fl›¤›n ›s›l özellik-
lerini, yani ›s›t›lm›fl bir cismin yayd›¤›
›fl›¤›n rengini inceleyerek ›fl›¤› ayn› za-
manda parçac›klardan oluflan bir olgu
olarak da kabul etmek gerekti¤ini ka-
n›tlad›. Bu sonuç
da fizi¤in tekli¤i yo-
lunda ilerleme ola-
na¤› sa¤lad›. Daha
önce inan›ld›¤› gibi
›fl›¤›n, mekani¤in
inceledi¤i parçac›k-
lardan
tümüyle
farkl› bir do¤aya
sahip oldu¤u yo-
lundaki görüflün
tümüyle do¤ru ol-
mad›¤›, ›fl›¤›n ayn›
zamanda maddi
özelliklere, parça-
c›k özelli¤ine de sa-
hip oldu¤unu orta-
ya ç›kard›. Dolay›s›yla evrende bulu-
nan tüm nesnelerin ortak bir do¤as›
oldu¤u fikri ufukta beliriyordu.
Böylece Einstein araflt›rmalar›n› daha
sonraki elli y›l boyunca, 1905’te açt›¤›
iki yolda çeflitli baflar›larla sürdürerek
birleflik bir fizik kuram› kurmaya ça-
l›flt›. Bu yollardan biri fizi¤in farkl› dal-
lar›n›n dayand›¤› ilkelerin birlefltiril-
mesiydi (Einstein buna “bir ilkeler ku-
ram›n›n araflt›r›lmas›” diyordu.); ikin-
ci yol ise fizi¤in ele ald›¤› ve evrende-
ki fleylerin yap›ld›¤› nesnelerin birli¤i-
ni kurmakt› (Einstein bu yolu “bir infla
kuram›n›n araflt›r›lmas›” olarak ta-
n›ml›yordu).
ya koydu¤u entelektüel cesaretin öne-
mini de¤erlendirmeye olanak verir.
Gerçekten de Einstein’a göre esirin fi-
ziki özelliklerinin saptanmas›n›n bu
denli güç olmas›n›n nedeni, onun hiç-
bir fiziki gerçekli¤e sahip olmamas›n-
dan,yaln›zca bir uydurma olmas›n-
dand›. Bu kavram, kolayl›kla bir kena-
ra b›rak›labilecek bir yak›flt›rmadan
baflka bir fley de¤ildi. Einstein’›n özel
görelilik kuram›n› anlatt›¤› ünlü ma-
kalesi bu temele dayan›yordu: “Esir
yoktur.”
Bu makalesinde Einstein, zaman ve
uzayla ilgili “do¤al” fikirlerin çok derin
bir elefltirisi pahas›na esiri, kalan tek
maddi özelli¤i olan hareketsizlikten
de ar›nd›rmay› baflard›. Böylece fizikte
tekli¤i gerçeklefltirdi. Asl›nda, o döne-
me de¤in ›fl›¤›n dalga kuram›nda ka-
bul edildi¤i gibi hareketsiz bir esirin
varl›¤›n› öngörmek, tüm mekani¤in
(Galilei’den beri), tüm parçac›k hare-
keti kuram›n›n üzerine kuruldu¤u gö-
relilik düflüncesi ve ilkesine aç›kça ay-
k›r›yd›. Bu nedenle hareketsizli¤in ol-
mad›¤›, bunun fiziki bir anlam›n›n ol-
mad›¤› öne sürülebilirdi. Böylece ilke-
Özellikle Einstein’›n yaflam› efsanelerle
doldurulmufl ve bunlar onun yaln›z bilgin
ve kamuya mal olmufl adam ünüyle bes-
lenmifltir. Resimleri ünlü tablo La Giocon-
da’da oldu€u gibi yerli yersiz kullan›lm›fl
haks›z olarak atom bombas›n›n babas› sa-
y›lm›fl ve ünlü E = mc
2
formülü her husus-
ta gerekli gereksiz kullan›lm›flt›r.
