01 albert ainstein-zu.qxp - page 8

8
da çekimsel dalgalarla ilgili araflt›r-
malar, Einstein’›n 1907 ile 1916 ara-
s›nda yapt›¤› çal›flmalar sonucunda
açt›¤› yolda ilerlemektedir.
Einstein tüm yaflam› boyunca Genel
Görelilik Kuram›n› “sevgili çocu¤u”
olarak nitelendirmifltir; bunun nede-
ni herhalde onun Özel Görelilik Kura-
m› gibi kolay do¤mam›fl olmas›yd›.
Çünkü Einstein bu kuram› gelifltir-
mek için 1911 ile 1916 aras›nda mate-
matik ö¤renmenin yan› s›ra bu dö-
nemde daha önce hiçbir bilgisinin ol-
mad›¤› tansör çözümlemesini ve Euk-
leidesci olmayan geometriyi ö¤ren-
mifltir. Ayr›ca yaln›z çal›flmay› sev-
mesine karfl›n çal›flma arkadafllar›n-
dan Marcel Grossmann’a baflvurmak
zorunda kalm›flt›r. Einstein bu büyük
matematikçiden, gelifltikçe daha çok
karmafl›klaflan kuram›n›n biçimsel-
lefltirilmesi labirentinde kendisine
yard›m etmesini istemifltir.
Asl›nda Genel Görelilik Kuram› hem
yap›s›yla hem de evreni betimleme
biçimiyle Einstein için ideal bir biçi-
mi temsil ediyordu. Bu kuram esa-
sen bir alan kuram› kavram›na daya-
B‹RLEfiT‹R‹C‹ ‹LKE ARAYIfiI
Einstein 1905’ten sonra elektroman-
yetik kuvvetler ile çekim kuvvetlerini
ayn› biçimde ele almay› olanakl› k›la-
cak temel ilkeleri bulmaya yöneldi.
Bu sonuca k›smen, 1907 ile 1916 ara-
s›nda u¤raflt›¤› Genel Görelilik Kura-
m› ile ulaflt›. Genel Görelilik Kuram›
bir çekim kuram›d›r; yani iki cismin
birbirine uygulad›¤› çekimle ilgilidir.
Newton’un aç›klamadan öne sürdü-
¤ü bu etkileflim kuram›n›n yerine
Einstein bir baflka kuram geçirdi.
Einstein’›n çal›fl-
malar›yla bu etki-
leflimin, o bölgede
bulunan cisimle-
rin yol açt›¤› bir
uzay-zaman e¤ri-
li¤i oldu¤u ortaya
ç›km›flt›. Bugün
yetmifl befl yafl›n›
aflm›fl olan bu ku-
ram henüz “olgu-
lar”ca yalanlan-
m›fl
de¤ildir.
1930’lar ile 1950’
ler aras›nda son
derece
popüler
olan (O dönemde bu kuram› gazete ve
dergilerin “matematik” köflelerinde
s›kça görmek mümkündü.) Genel Gö-
relilik Kuram› bugün astrofizi¤in te-
mel çerçevesini oluflturur. Bu kuram
ayn› zamanda kozmolojiyi tümden
yenilemifltir.
Einstein, kuram›n›n evrenin genel ya-
p›s›n› betimleme olana¤›n› verdi¤ini
fark etmifl ve büyük bir flaflk›nl›kla ev-
renin hem s›n›rs›z hem de sonlu ol-
du¤unu keflfetmifltir.
Bugün kozmoloji Genel Görelilik Ku-
ram› üzerinde yükselmektedir. Kara
delikler, büyük patlama (big bang) ya
Isaac Newton’a
baflar›s›n›n sebebi
soruldu¤unda söyledi¤i flu
sözler kadar Einstein’a
uygun olan bir baflkas›
yoktur: “Tüm zaman›m
u¤raflt›¤›m sorunlar üzerinde
düflünmekle geçer.”
1,2,3,4,5,6,7 9,10,11,12,13,14,15,16,17,18,...159
Powered by FlippingBook