122
nu o¤lu Haluk’un flahs›nda simge-
lefltirdi¤i gençlere ba¤lar (
Ferda,
Haluk’un Defteri
).
Tevfik Fikret, “ümmet” anlay›fl›n-
dan “millet” anlay›fl›na geçiflin kilo-
metre tafllar›ndan biridir. O, top-
lumsal y›k›mlarla kederlenmifl, hal-
k›n yarar›na olan giriflim ve gelifl-
melerle mutlu olmufltur: Yurtsever-
li¤i özgürlük, adalet, kardefllik ilke-
lerini savunmas›yla belirginleflir.
‹çinde yaflad›¤› toplumun, dil, din,
›rk ayr›m› yapmadan savunuculu-
¤unu üstlenmifltir. Ancak yaklafl›m›
ne bir iktisatç›n›nkine ne de bir si-
yasetçininkine benzer. O, kat› bir
ahlakç›, duyarl› bir insan, coflkulu
bir flair gözüyle çözümler önermifl-
tir. Tanzimatla gelen “vatan”, “mil-
let”, “hürriyet” kavramlar›na Tevfik
Fikret’te “befler” (insan) kavram› da
eklenmifltir.
ti¤i milletvekillerinden oluflan bir
meclis... Özlemini çekti¤i rejimin
anahatlar› bunlard›. Bilimsel, tek-
nolojik, toplumsal, siyasal yaflam›n
Bat› uygarl›¤›na benzer bir nitelikte
olmas›, onun tercihini de belirler:
Bat›l› bir yaflama ulaflabilmek için
öncelikle insana yat›r›m yap›lmal›-
d›r. O, insan›n dünyay› cennete
döndürece¤ine inan›r. ‹nsan›n en
büyük yetisi akl›d›r; insan akl›
eninde sonunda gerçe¤i bulacakt›r.
Dünyan›n yaflanabilir bir duruma
getirilmesi ancak bilimle, bilgiyle ve
ak›ll› insanlarla mümkündür. Bu
anlay›fl “yeni insan”› gündeme ge-
tirmek demektir. “Yeni insan”sa
ancak “yeni e¤itim”le yetifltirilir.
Tevfik Fikret, o¤lu Haluk’u ö¤renim
için bat›ya gönderirken Mektebi
Sultanide ö¤retmenken özlemini
çekti¤i “yeni e¤itim/okul” için de gi-
riflimlerde bulunur. Bütün umudu-
