96
trajediyi yeniler.
Ço¤u, Plutarkhos’un
Paralel Hayat-
lar
’›ndan esinlenmifl olan alt› Yu-
nan-Roma trajedisiyle
(Jül Sezar,
Antonius ile Kleopatra, Coriolanus,
Atinal› Timon, Titus Andronicus,
Troilus ile Kressida)
hikâyelerini
‹talyan öykülerinden
(Romeo ve Ju-
liet, Othello)
veya tarihî veya efsa-
nevî kroniklerden
(Hamlet, Kral Le-
ar, Macbeth)
alan befl trajediyi birbi-
rinden ay›rmak mümkündür.
HAMLET
Shakespeare’in bu en ünlü tragedya-
s›, ça¤c›l bir dram arac›l›¤›yla Dani-
markal› Saxo Grammaticus’un (1150-
1120’ye do¤ru) bir kroni¤inin tama-
m›n› yeniden ele al›r.
Kral› yeni ölmüfl olan Danimarka,
Norveç istilas›n›n tehdidi alt›ndad›r.
Ölen kral›n hayaleti, o¤lu Hamlet’e,
kurban› oldu¤u cinayetin s›rr›n›
aç›klar: Prens, o zaman, amcas› olan
Krallar›n›n Tarihi
(Historia Requm
Britanniae, 1100- 1155)’nden ve
Raphael Holinshed’in
‹ngiltere, ‹s-
koçya ve ‹rlanda Tarihi
(Chronicles
of England, Scotlande and Irelande,
1577)’nden esinlenen flairin, Orta
Ça¤ didakti¤iyle rönesans›n siyasi
düflüncesi aras›nda köprü kurmas›-
n› sa¤lam›flt›r. Shakespeare,
Güller
Savafl›
(1455- 1485)’n› sahneye koy-
du¤unda Machiavelli,
Hükümdar
’›n›
(Il Principe) çoktan yazm›flt›r. Temel
sorun, siyaset ve ahlak sorunudur.
‹lk dörtleme,
VI. Henry
’nin üç bölü-
mü ve
Kral III. Richard’›n Tragedya-
s›
, tiran›n do¤uflunu aç›klamaya ça-
l›fl›r. ‹kincisiyse (
II. Richard, IV.
Henry
’nin iki bölümü ve
V. Henry
),
ulusal kahraman›n yükseliflini anla-
t›r. Her iki dörtleme de uyumun ge-
ri dönüflünü vurgulamak için birer
evlenmeyle son bulur. Birbirine t›-
pat›p benzeme temas›ndan büyüle-
nen Shakespeare, kral›n iki bedeni
kavram›n› fliirlefltirir ve bu tarihî
freskleri, sonraki trajedilerinde öne
ç›kan iktidar ve meflruiyet üzerine
bir düflünceye dönüfltürür.
TRAJED‹LER VE
ROMANESK DRAMLAR
Shakespeare’in trajik eseri, Seneca
trajedisinin ve Boccaccio’nun
Ünlü
Kiflilerin Yazg›s› Üzerine
(De Caki-
bus Virorum ‹llustrium) adl› eseri-
nin yaratt›¤› gelene¤in flemalar›na
indirgenemez. Shakespeare ufku-
nun geniflli¤i ve tematik tutarl›¤›yla
