sonra, siyasetle u¤raflmamas› kofluluyla
serbest b›rak›ld›. 1930’da Serbest Cum-
huriyet F›rkas›’n›n kurulmas›na izin ve-
rilince, üçüncü bir parti olarak Adana’da
Ahali Cumhuriyet F›rkas›’n› kurdu ve
Ahali ad›yla bir gazete ç›kard›. Yaz›la-
r›yla dini siyasete alet ederek halk› k›fl-
k›rtmak ve bu amaçla parti kurmaktan,
hakk›nda soruflturma aç›l›nca Suriye’ye
kaçt›. 1938’de ç›kar›lan af yasas›ndan
sonra yurda döndü. 1940’tan sonra ‹s-
tanbul’a yerleflerek avukatl›k yapt›. Ay-
r›ca, Necip Faz›l K›sakürek’in ç›kard›¤›
Büyük Do¤u gazetesine yaz›lar yazd›.
Öke, MimKemal
1884 ‹stanbul
30 Ocak 1955 ‹stanbul
Atatürk’ün ölümüne dek ona hizmet ve-
ren askerî hekim. Mekteb-i T›bbiye-i
fiahane’yi (Askerî T›p Okulu) 1910’da
tabip yüzbafl› rütbesiyle bitirdi. Cerrahî
ihtisas› yapt›. 1911-1912 Türk-‹talyan
Savafl›’nda gönüllü cerrah olarak cephe-
de bulundu. Balkan ve I.Dünya Savafl›
s›ras›nda Gümüflsuyu Askerî Hastane-
si’nde cerrah ve röntgen uzman› olarak
çal›flt›. Gülhane Askerî T›p Akademi-
si’nde cerrahî profesörü oldu. Ulusal
Kurtulufl Savafl› s›ras›nda Ankara Cebe-
ci Hastanesi ve Isparta’da kurulufluna
öncülük etti¤i K›z›lay Hastanesi’ndeki
baflar›l› çal›flmalar› nedeniyle ‹stiklâl
Madalyas›yla ödüllendirildi. 1923’te
Gülhane Askerî T›p Akademisi’nde
I.Hariciye klini¤i profesörlü¤üne ve kli-
nik flefli¤ine atand› ve 1941’de emekli
oluncaya dek burada hizmet verdi. Ata-
türk’ün güvendi¤i hekimlerdendi; onun
ölümüne de¤in sa¤l›¤›yla yak›ndan ilgi-
lendi. 1946’da ‹stanbul milletvekili ola-
rak parlamentoya girdi. Kar›n cerrahisi
alan›ndaki çal›flmalar›yla tan›nd›; özel-
likle midede toplanan s›v›y› boflaltmak
amac›yla gelifltirdi¤i gastroantrostomi
ameliyat›, Mim Kemal yöntemi ad›yla
t›p literatürüne geçti. Pek çok bilimsel
çal›flma yapt›; “Kar›n Cerrahisi” (1935),
“fiirürji ve Diyabet” (1939) adl› meslekî
eserleri yazd›.
Öktem, Haydar Rüfltü
1890 Gümüflhane
11 A¤ustos 1951 ‹stanbul
‹kinci TBMM Denizli milletvekili, ga-
zeteci. Selânik Hukuk Mektebi ö¤renci-
siyken yerel Y›ld›r›m gazetesinde, Ah-
met Muhtar Pafla Hükûmeti aleyhindeki
yaz›lar›ndan dolay› bir y›l hapse mah-
kûm oldu (1912). Balkan Savafl›’nda
Selânik’in Yunanl›lar taraf›ndan iflgali
s›ras›nda hapishanenin boflalt›lmas› üze-
rine serbest kald›. ‹zmir’de yay›mlanan
Anadolu gazetesinde yazd› ve gazeteyi
devrald›. ‹zmir’in iflgali üzerine gazeteyi
Antalya’da ç›kard› (16 Aral›k 1920).
Ayn› zamanda Duygu adl› gazeteyi de
yay›mlad›. Kurtulufl Savafl› bitiminde
‹zmir’e döndü ve Anadolu gazetesini
burada yay›mlamaya devam etti. ‹kinci
TBMM’ye Denizli’den milletvekili se-
çildi; daha sonra Denizli (1927-1939),
Tunceli (1939-1943) ve ‹zmir (1946-
1950) milletvekili olarak parlamentoda-
ki yerini korudu.
Ölçülerin De¤iflmesi
26 Mart 1931 tarih ve 1782 say›l› yasay-
la arfl›n, okka, endaze gibi eski uzunluk
ve a¤›rl›k ölçülerinin de¤ifltirilip bat›l›
devletlerin kulland›¤› metre ve kilogram
gibi ölçü birimlerinin kabul edilmesi.
Osmanl› Devleti’nde a¤›rl›k ölçüleri
olarak “okka” (1283 g) ve onun dört
yüzde biri olan “dirhem” (31 desigram),
uzunluk ölçüleri olarak da “arfl›n” (38
cm) ve “endaze” (65 cm) kullan›l›yordu.
Ölçü birimlerinde, ülke içinde ve Bat›l›
ülkelerle olan ticarî iliflkilerde birlik sa¤-
lamak amac›yla 26 Mart 1931’de ç›kar›-
lan 1782 say›l› yasa ile, uzunluk ölçüsü
olarak metre, a¤›rl›k ölçüsü olarak ki-
logram kabul edildi. Yasa, 31 Aral›k
1933’ten sonra yürürlü¤e girdi.
Ömer Cudi Pafla
1870 Siverek
30 Temmuz 1924 ‹stanbul
‹kinci TBMMSiverek milletvekili. Rüfl-
tiye’yi bitirdi. Siverek Belediye Baflkan-
l›¤› ve Diyarbak›r’›n çeflitli ilçelerinde
kaymakam vekilli¤i ve Kurtulufl Sava-
fl›’nda Siverek Müdafaa-i Hukuk Cemi-
yeti baflkanl›¤› yapt›. 1923’te ‹kinci
TBMM’ye Siverek’ten milletvekili se-
çildi ve bir y›l sonra öldü.
Ömer Faruk Efendi
1898 ‹stanbul
1969 Kahire
Son Halife Abdülmecid’in fiehsuvar
680
Öke, Mim Kemal
Abdülkadir Kemalî Bey (Ö¤ütçü) (sa¤da), baflkan› oldu¤u Pozant› ‹stiklâl Mahkemesi üyele-
riyle (1921).
Ömer Cudi Pafla
Haydar Rüfltü Öktem
Yeni ölçülerle ilgili aç›klay›c› broflür.
Cumhuriyet gazetesinin, ölçülerin de¤iflme-
siyle ilgili haberi (28 Ocak 1931).
